De watermolen is gelegen op de Kleine Nete, ter plaatse Houtum. De molen werd voor het eerst vermeld in een oorkonde van 7 mei 1248. De houten watermolen werd in 1583 tijdens de godsdienstoorlog in brand gestoken. Tien jaar later werd hij in steen herbouwd. In de 17e eeuw verrees naast de graanmolen, ook een vol- en oliemolen.

Kadasterbeschrijvingen:
- 1815: Moulins à eau. Ils appartiennent tous à sieur Derkinderen. Ils n 'ont qu'un tournant. Un moulin à farine est situé sur la petite Nethe et désigné au plan par le n° 232 de la S(ecti)on D. Il est en mauvais état et ne peut être en activité que pendant six ou sept mois de l'année à cause du manque d'eau. Par ces motifs et en prenant pour point de comparaison les deux moulins à vent prérappelés, nous avons évalué son revenu brut à fr. 321. Le tiers déduit pour entretien etc., reste net F. 208. Il existe dans cette commune deux moulins à foulon, lesquels se trouvent situés sur la petite Nèthe et désignés dans la S(ecti)on D parcelles n° 236 et 240. Toutes les informations que nous avons prises sur la valeur vénable et locative de ces propriétés ont donné pour résultat que le revenu brut de chacun de ces moulins dévait être porté à fr. 111. Déduisant le tiers, il reste net fr. 74. Un moulin à huile est situé sur le ruisseau dit le Wamp et compris dans la S(ecti)on C sous le n° 543. Son service est interrompu pendant six ou sept mois de l'année, à cause de manque d'eau. Il résulte de tout ce que nous avons pu receuillir sur la valeur productive de cette usine, que son revenu brut doit être évalué à fr. 150, et déduisant le tiers net à fr. 100."
- ca. 1830: (korenmolen) "bevind zich in een houten gebouw wezende tamelijk geryfelijk en in goeden staet op een arm van de rivier den Neeth. Deselve heeft eenen ommegang en twee paar steenen welke niet gelijktijdig gebruikt worden. Er is somtijds gebrek aan water. Hij is met een volmolen en andereeigendommen verhuurd aan Corneel Biermans, molenaar te Casterlé); (volmolen) is ingeright in een slecht maar tamelijk ruim houten gebouw op een arm van de rivier den Neeth. Heeeft eenen omgang en twee h amers en bijwijlen gebrek aan water. Dezelve is met den graenwatermolen en andere eigendommen verhuurd aan Corneel Biermans, molenaar te Casterlé.

 Eigenaars na 1815:
- 1815,  eigenaar: De Kinderen-Biermans Joannes;
- voor 1834, eigenaar: De Kinderen-Biermans Joannes, de weduwe en kinderen (kinderen: a) De Kinderen Henri, molenaar, b) De Kinderen Joseph, molenaar, c) De Kinderen Jean Joseph, molenaar te Dessel en e) De Kinderen Dorothée, meid te Lier; huurder-molenaar is Biermans Corneel.
- 26.03.1835, verkoop:  Van der Beken-Pasteel Pierre Joseph François Jean, eigenaar te Turnhout-Korsendonk (notris Caeijmaex)
- 25.05.1841, verkoop: Derkinderen-Jacobs Henri, molenaar te Kasterlee (notaris Donnez)
- 15.02.1864, verkoop: Biermans-Meeussen François Joseph, molenaar te Kasterlee (notaris Donnez)
- 28.03.1907, erfenis: de kinderen (overlijden van vrouw Meeussen)
- 14.05.1925, deling: Biermans-Verachtert Julianus Franciscus, molenaar te Kasterlee (notaris Jansen)
- 15.11.1939, erfenis: de weduwe en kinderen (overijden van Julianus Biermans)
- 12.04.1957, deling: De Smedt-Biermans Alfons Clement, bediende te Kasterlee (notaris Van der Gracht)
- 2014, eigenaar: familie Biermans

Sinds 1864 is de molen eigendom van de familie Biermans.

In 1921/23 werd het houten gebouw van de vroegere volmolen in steen herbouwd en ingericht als korenmolen: terwijl het houten gebouw van de vroegere korenmolen in 1926 werd gesloopt.
Het metalen onderslagrad met houten schoepen is overdekt opgesteld.
Momenteel is de molen in gebruik als hotel-restaurant. De maalinstallatie is nog aanwezig.
Inmiddels is het stuwrecht verkocht en is het indrukwekkende sluiswerk stroomopwaarts helaas ook verdwenen.
In 2008 werd bij de Watermolen een vistrap aangelegd.

De watermolen bezit nog twee steenkoppels. De molen is niet beschermd als monument, maar werd op 5 oktober 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Intekendatum: 19.04.2007, 10 u.
Molen: Kasterlee (Antw.), De Watermolen, Molen van Houtem - watermolen met metalen onderslagrad met houten schoepen
Bouwheer: Provincie Antwerpen
Opdracht: Aanstellen studiebureau voor de opmaak van  een  ontwerp voor de aanleg van 2 vispassages op het Loeijens Neetje te Kasterlee / Retie.
Plaats aanbesteding: Provincie Antwerpen, Koningin Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen

Maria Raeymaekers, "Het molenaarsgeslacht Raeymaekers in de 19de en 20ste eeuw Dessel, 2009.
Op de watermolen van Kasterlee - Houtum was al een Raeymaekers actief in de late Middeleeuwen. Molens waren toen wonderen van vooruitgang, techniek en handel. Later vinden we stammen Raeymaekers in Retie(2), Dessel(2), Mol, Millegem, Ezaart, Arendonk en Geel. Verder is er de molenaarsfamilie Lavrysen - Raeymaekers die meerdere molens bemaalde in Arendonk, Geel en Eindhout. Ook in andere dorpen waren Raeymaekers actief, bijvoorbeeld op Balense molens.
Molenaars waren toen handelaars, en dorpsnotabelen. Ze beschikten dikwijls over kennis, aanzien en kapitaal. Zo kocht molenaar Frans Van de Vliet en Maria Daems in 1786 voor 44.928 gulden van keizer Jozef II de windmolen van Mol-Achterbos, de watermolen van Mol en de Oude molen van Dessel. Een jaarloon van 100 gulden was toen niet slecht. Van de Vliet was dus een vroeg-kapitalistische ondernemer, vergelijkbaar met Gustaaf Helsen (bouwmaterialen), meer dan honderd jaar later.
Een kleindochter van Frans Van de Vliet huwde met Adriaan Raeymaekers, in Mol gekend als meulder Jaan.
Een zoon van Adriaan was Norbert Raeymaekers, gehuwd met Maria Willems, dochter van een Ezaartse lakenmaker. Norbertus was ook schepen in Mol. Zijn kleinzoon Karel was drukker, uitgever van de Gazet van Moll en later griffier van het Molse vredegerecht.
Bij de Molse Raeymaekersen waren er ook priesters, actief in onderwijs en maatschappij. Zo bijvoorbeeld Gustaaf Raeymakers, aalmoezenier van het gasthuis in Mol, gestorven in 1970.
Met zijn mooie foto’s en bidprentjes is dit boek belangrijk voor de hele streek.

Literatuur

Werken
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens der Noorder- en Oosterkempen", Nieuwkerken, Ten Bos, 1980, p. 46-50;
Frans J.B. Dirks, "Watermolens van de provincie Antwerpen", Antwerpen, 1990, p. 55-60;
Bert Dillis, "De watermolen van Houtem", in: De Belgische Molenaar, LXIII, 1968, nr. 22 (22 nov.), p. 316-317;
J. Van Gorp, "Kasterlee. Geschiedenis, toerisme, folklore, legenden, historische verhalen", Kasterlee, 1946, p. 40-64;
F. Brouwers, "De toekomst van een verleden. Levende molens in de provincie Antwerpen", s.l., Levende Molens Werkgroep Kempen-Antwerpen, (1997);
J. Van Gorp, "De watermolen van Houtem", in: De Belgische Molenaar, jg. 23, nr. 5 (28 jan. 1928), p. 3 en 6;
Paul Hendriks, "De watermolens. 5. Kasterlee", in: P. Hendriks & R. Hoeben, "Provincie Antwerpen. Wind- en watermolens", p. 27;
Em. Luyten, "Kasterlee en zijn watermolen", in: Toerisme Provincie Antwerpen, jg. 12, nr. 1 (15 april 1966), p. 5-6;
"Oude kerkelijke voorwerpen blootgelegd te Kasterlee bij de watermolen", in: De Belgische Molenaar, jg. 60, nr. 6 (22 maart 1965), p. 93;
"De watermolen te Kasterlee", in: De Belgische Molenaar, jg. 34, nr. 47 (25 nov. 1939), p. 568;
Joseph Schobbens, "De watermolen van Kasterlee", in: Les environs d’Anvers: 65 promenades pédestres dans un rayon de 10 kilomètres à partir de l’hôtel de ville, Touring Club de Belgique, Bruxelles, Van Keerberghen, s.d. , p. 241;
"De watermolen van Kasterlee", in: Toerisme provincie Antwerpen: driemaandelijks tijdschrift van de Toeristische federatie van de provincie Antwerpen, jg. 3, 1957, p. 28;
Adolf, C. J. Verdegem, "De oude molens van Kasterlee", Heemkundige Kring Kasterlee-Lichtaart-Tielen, 1995, 200 p., ill.
W. Van Mensel, "Molenaars Biermans", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem), jg. 1996,  nr. 4, p. 9-13.

Persberichten
Ludo Coenen, "Vistrap achter de watermolen in Kasterlee", in: Thals FM, 20.02.2008
PSL, "De Watermolen verwacht vol restaurant", in: Het Nieuwsblad, 14.12.2007.
HO, "Overheid legt vistrap achter Watermolen", in: De Gazet van Antwerpen, 20.02.2008.
Mami, "Dieven viseren hotel-restaurant De Watermolen", Gazet van Antwerpen, 22.02.2010.
Mph, "Watermolen", Het Nieuwsblad, 22.02.2010.
Paul Keyenberg, "Kleine Nete werd even te groot. Kajakclub Kasterlee met natte voeten", Het Nieuwsblad, 13.11.2010.
PKK, "Vistrap aan Hinnekensbergen is klaar", Het Nieuwsblad, 15.12.2012.
PKK, "Windes uitgezet aan vistrap", 08.02.2013.
WLT, "Het plekje. Kasterlee - Rondom wijst u de weg in eigen streek. De watermolen van Brustele", Het Nieuwsblad, 05.03.2014.
Paul Keyenberg, "Kinderen proeven hun eigen menu in De Watermolen", Het Nieuwsblad, 18.06.2016.
"Video: op bezoek aan restaurant De Watermolen (Kasterlee), in de leer bij topchef Matthieu Beudaert (Table d'Amis, in Kortrijk)", Knack - Weekend, 22.10.2016.
TJW, "De Watermolen hoopt er nog 60 jaar bij te doen", Het Laatste Nieuws, 15.12.2017.

Mailberichten
Maarten Osstyn Adegem, 04.12.2017.