|
Jaarlijks aantal asomwentelingen
1994: 13.897
1995: 53.812
1997: 84.449
1998: 46.156
1999: 7.013
2000: 19.958
2001: 18.845
2002: 21.663
2003: 18.912
2004: 12.294
2005: 19.675
2006: 13.201
2007: 3.990
2009: 21.366
2010: 24.088
* Genealogische gegevens van de molenaarsfamilie d'Hauwer (samenstelling Georges Souffreau, Guy Borighem)
Emmanuel Guilielmus d'Hauwer, gehuwd te Dendewindeke op 2 mei 1765 met Barbara Roosens.
Woonden in 1796 in het gehucht Renderstede.
Hun kinderen
- Maximiliaan (molenaar), geboren te Ninove op 19 januari 1764, overleden te Denderwindeke op 29 december 1811, gehuwd met Petronella Derdelincx.
- Anna Maria, geboren te Denderwindeke op 18 juni 1765, aldaar overleden op 6 juni 1795 (20 jaar)
- Joanna Catharina, geboren te Denderwindeke op 16 februari 1769, gehuwd met Petrus van den Bossche en een tweede maal met Josephus Dauw
- Jan Baptist, geboren te Denderwindeke op 20 juli 1771, aldaar overleden op 24 september 1795 (24 jaar)
Antonius, geboren te Denderwindeke op 5 september 173, aldaar overleden op 15 september 1789 (16 jaar)
- Adriaan, molenaar te Appelterre, geboren te Denderwindeke op 8 februari 1776 en overleden te Appelterre op 8 juni 1862, gehuwd te Appelterre op 1 juni 1803 met Anna van der Schueren (dochter van Judocus van der Schueren en Anna Catharina Prieels), geboren te Appelterre op 7 december 1770 en er overleden op 8 januari 1837.
Hun kinderen:
- Carolus d'Hauwer, geboren te Appelterre op 25 maart 1804 en er overleden op 27 december 1878. Hij huwde met Joanna Catharina de Backer, geboren te Outer op 20 juni 1818 en er overleden op 1 augustus 1889. Kinderen: Leonia, geboren te Appelterre-Eichem op 13 augustus 1850 en er overleden op 18 april 1930; Pieter Francis, geboren te Appelterre-Eichem op 14 maart 1852.
- Regina, geboren te Appelterre op 2 oktober 1805 en er overleden op 10 november 1880, gehuwd met Joannes Josephus van der Haeghen
- Maria Theresia, geboren te Appelterre op 13 februari 1807, was in 1863 kloosterzuster in Mechelen
- Joanna, geboren te Appelterre op 23 februari 1808 en er overleden op 9 november 1877? gehuwd met Constantinus de Backer en een tweede keer met Frandiscus van Paepegem
- Catharina, geboren te Appelterre op 23 oktober 1809
- Coleta, geboren te Appelterre op 29 mei 1814, was in 1862 kloosterzuster te Mechelen
Uit het bevolkingsboek van Appelterre-Eichem, 1847. De opgegeven data zijn niet altijd correct.
D'hauwer Adriaan mulder °Denderwindeke, 70 jaar, weduwnaar, °Denderwindeke 8 feb. 1775, + Appelterre-Eichem, 8 juni 1862.
D'Hauwer Charles, mulder, °Appelterre-Eichem, 42 jaar, ongehuwd.
Van der Haegen Joseph, landbouwer, °Ninove 11 april 1802, 44 jaar, gehuwd (zie hierna)
D'Hauwer Regina, huishoudster, °Appelterre-Eichem, 41 jaar, gehuwd
Van der Haegen Nathalie, °Appelterre-Eichem, 12 jaar
Van der Haegen Pelagie, °Appelterre-Eichem, 9 juni 1836, 10 jaar
Van der Haegen Benoit, °Appelterre-Eichem, 16 juli 1839
Van der Haegen Coleta, 5 jaar
Van der Haegen Pierre Francies, 3 jaar, +Appelterre-Eichem, 24 februari 1845
Van der Haegen Leonia, 1 jaar, °Appeltere-Eichem, 28 september 1846
D'Hauwer Joanna , weduwe, spinster, 38 jaar
De Backer Jan Baptist, 13 jaar, +Appelterre-Eichem 3 februari 1862
Van der Poorten Jan Baptist, ketser, 25 jaar, °Appelterre-Eichem 21 november 1821, naar Voorde op 28 december 1852
Colpaert Francis, muldersgast, °Zandbergen 1827, naar Nederbrakel op 28 augustus 1855
D'Hauwer Leonia, °Appelterre-Eichem, 13 augustus 1850
D'Hauwer Francies, °Appelterre-Eichem, 13 maart 1852
Haelterman Jan Baptist, ketser, °Aspelare 18 februari 1821, in op 1 februari 1852.
Uit het bevolkinsboek van Appelterre-Eichem, 1880
Wildermolen, Nonnenborre 19.
D'Hauwer Charles, geboren te Appelterre-Eichem op 25 maart 1804, mulder, gehuwd met:
De Backer Joanna Catharian, geboren te Outer op 20 juni 1818, overgekomen uit Outer in 1846
Kinderen:
- D'Hauwer Leonia, geboren te Appelterre-Eichem op 13 augustus 1850. Zij huwde met Joannes Franciscus Cosijns. Hun drie minderjarige kinderen: Maria Leontina Cosijns (°Appelterre-Eichem, 18 oktober 1870), Maria Evelina Cosijns (°Appelterre-Eichem, 10 februari 1872), Edward Cosijns (°Appelterre-Eichem 1 maart 1873).
- D'Hauwer Petrus Francois, geboren te Appelterre-Eichem op 14 maart 1852.
De Backer Benedictus, schoonbroer, geboren te Outer op 5 december 1812, landbouwer
Cauwel Martha, geboren te Sint-Antelinks op 7 november 1818. Dienstmeid. Overgekomen van Sint-Antelinks in 1845.
* Genalogische gegevens van de molenaarsfamilie Van der Haeghen (samenstelling Georges Souffreau)
Joannes Josephus Van der Haeghen, geboren te Ninove op 11 apirl 1802 en overleden te Appelterre-Ecichem op 9 januari 1880. Hij was de zoon van Joannes Franciscus Van der H aeghen en Cornelia Van Cutsem. Joannes Josephus huwde te Appelterre-Eichem op 1 juni 1833 met Regina d'Hauwer, geboren te Appelterre-Eichem op 2 oktober 1805 en er overleden op 10 november 1880. Zij was de dochter van Adriaan d'Hauwer en MariaANna Van der Schuren.
Hun kinderen:
Natalia Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 12 september 1834 en er overleden op 10 oktober 1873. Zij huwde met Ludovicus Mertens
- Pelagia Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 9 juni 1836 en er overleden op 7 februari 1866. Zij huwde met Aloysius de Ceuleneer
- Benedictus Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 6 maart 1838 en er overleden op 24 juli 1838
- Benedictus Van der Haeghen (zie hierna)
- Coleta Vander Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 9 september 1841 en er overleden op 4 juni 1914. Zij huwde met Franciscus van Waeyenbergh
- Peter Francis Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 24 juli 1843 en er overleden op 24 februari 1848
- Leonia Vander Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 28 september 1846 en er overleden op 31 januari 1927. Zij huwde met Cyrillus Arents.
Benedictus Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 16 juli 1839 en er overleden op 26 januari 1908, zoon van Joannes Josephus Van der Haeghen en Regina d'Hauwer.
Hij huwde te Appelterre-Eichem op 30 april 1879 met Elodie Mertens, geboren te Appelterre-Eichem op 30 oktober 1851 en er overleden op 9 april 1901 (dochter van Philemondus Mertens en Natalia Van Ongeval).
Kinderen:
- Maria Pelagia Rufina Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 10 januari 1880 en er ongehuwd overleden op 7 november 1956.
- Maria Coleta Van der Heghen, geboren te Appelterre-Eichem op 12 december 1881 en er overleden op 31 januari 1893
- Arthur Joseph Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 2 februari 1884
- Celina Odila Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 3 jauari 1886 en er overleden op 25 oktober 1961. ZIj was gehuwd met Arthur Auguste Schutijser
- René Van der Haeghen (zie hierna)
- Maria Clementina Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 25 juli 1890 en er overleden op 10 feburari 1941 (verdronken)
- Benediktus Josephus Van der Haeghen, geboren te Appelterre-Eichem op 14 juni 1893 en er overleden op 22 september 1962. Hjj was gehuwd met Christina Alberta Steenhout.
René Van der Haeghen, landbouwer en molenaar, geboren te Appelterre op 9 september 1887, overleden te Appelterre-Eichem op 17 juni 1976, gehuwd te Outer op 2 december 1915 met Marie Zoë Steenhoudt, geboren te Appelterre-Eichem op 16 november 1895 (erkend bij huwelijk ouders), overleden te Ninove op 14 januari 1986.
Kinderen:
- Rufina Elisabeth Van der Haeghen, °Outer 24 maart 1916, landbouwster
- Marie Josée Cesarina (Josepha) Van der Haeghen, °Outer 7 april 1918, ondewijzeres, gehuwd te Appelterre-EIchem op 28 april 1943 met Josephus Albertus Meganck, bediende en auditeur Rekenhof, °Denderleeuw 12 november 1914, zoon van Alfons Meganck en Maria Hortensia Baten.
Kinderen:
- Myriam Alfonsa Meganck, °Appelterre-Eicehm 26 februari 1944, n aar OPbrakel op 8 maart 1944
- Bart Alfons Victor, °Appelterre-Eichem 14 mei 1945
Eigenaar-molenaar in 1834
De Smet Pieter Jan, molenaar op Appelterreveld
Eigenaar van 3.78.00 hectares met de windmolen op het Appelterreveld op het perceel A994. en het huis op het perceel A110.
Het molenaarshuis is nu bewoond door Ots-Neuckermans , de molen werd hersteld.
Partage gebeurde tussen
1. 1439. Joannes Evens , landbouwer in Denderwindeke
2. 1725. Petrus Van Wilder , onderwijzer in Denderwindeke
3. 1764. Petrus De Smet , mulder in Aalst
4. 1765. Petrus en Antonius De Smet , mulders in Denderwindeke
5. 1767. Karel en Louis De Smet , herbergiers in Denderwindeke
6. 1768. Pieter Jozef De Smet , molenaar in Wambeke
Jimmy Godaert, "Nieuwe wind voor de molens van Ninove", Editiepajot, 23.09.2014.
Ingezonden foto
Op vraag van de erfgoedraad besliste de gemeenteraad van 25 april 2013 een molencommissie op te richten. Na anderhalf jaar worden de resultaten van de nieuwe molenpolitiek stilaan zichtbaar.
Ninove bezit op dit moment twee windmolens: de Wildermolen van Appelterre-Eichem en de Molen ter Zeven Wegen van Denderwindeke (via erfpacht). Een aantal vrijwillige molenaars zorgt er voor dat de molens regelmatig draaien en bezocht kunnen worden. Zij waren vragende partij voor de oprichting van een molencommissie. “Er was nood aan duidelijke afspraken voor een beter en veiliger beheer en onderhoud van de molens”, vertelt schepen van Patrimonium Henri Evenepoel. “Door de deskundigheid van de leden van de molencommissie hopen we dat onze windmolens meer bezoekers zullen aantrekken en een toeristische meerwaarde voor onze stad kunnen bieden.”
Een grote slokop in het stadsbudget zijn de windmolens niet, maar elk jaar dienen er toch een aantal onderhoudswerken te gebeuren. “Af en toe moet al eens een onderdeel vervangen worden”, verduidelijkt Jo Bracke, woordvoerder van de molenaars. In de molen van Appelterre bijvoorbeeld dienen binnenkort alle spieën van de askop en alle teerlingblokken vervangen te worden. In de molen van Denderwindeke is de molenvang (molenrem) aan een onderhoudsbeurt toe. Deze werken zullen gefinancierd worden met de onderhoudspremie van het Vlaamse Gewest. Met advies en begeleiding van Mola (het provinciaal molencentrum) voert het stadsbestuur dit jaar een wettelijk verplichte risicoanalyse op de beide windmolens uit. Daarnaast werden de molens lid van Monumentenwacht Oost-Vlaanderen.
Er komt ook een nieuwe vorm van beheer voor de beide windmolens. Tot nu toe had elke windmolen zijn eigen molenaars. Voortaan wordt een pool van molenaars verantwoordelijk voor de twee molens samen. Zo zullen ze beter onderhouden worden, vaker draaien en makkelijker toegankelijk zijn. Met elke molenaar die lid is van de pool zal een afsprakennota, met rechten en plichten, opgesteld worden. De stad hoopt de pool de komende jaren te kunnen uitbreiden met nieuwe molenaars en lanceert daarom een oproep naar mensen die het eeuwenoude ambacht willen leren. Op 18 oktober 2014 starten nieuwe cursussen meester-molenaar en molengids, georganiseerd door Molenforum Vlaanderen. “De stad zal de kostprijs van deze cursussen, respectievelijk 150 euro en 120 euro, terugbetalen aan wie slaagt en toetreedt tot de pool van molenaars”, promoot schepen van Cultuur Veerle Cosyns de molenaarsstiel.
De twee volgende zondagen is er opendeurdag in de Ninoofse windmolens. Zondag 28 september wordt in samenwerking met VVV Ninove een nieuwe editie van de ‘Tabaksroute’, een ruiter- en menroute van 36 km langs Ninoofse deelgemeenten, georganiseerd, met start op de weide rechtover de Wildermolen in Appelterre. Om 14 uur kan je gratis deelnemen aan de Molenwandeling met gids. Vertrekken doe je aan de Wildermolen in Appelterre. Via Pollare gaat het naar de Molen ter Zeven Wegen in Denderwindeke en terug, een fikse tocht van 12 km door prachtige (molen)landschappen. Zondag 5 oktober zijn de twee windmolens open in het kader van de Oost- en West-Vlaamse Molendag. De opendeurdagen vinden telkens plaats van 10 uur tot 18 uur. Wie meer uitleg wil over de hogergenoemde termen zoals teerlingblokken en molenvang is van harte welkom.
Meer info?
- dienst cultuur, cultuur @ ninove.be, 054 313291
- Jo Bracke (molenaar), 0496 35 39 55
Denderwindeke – Maximiliaan en Adriaan de Hauwer kopen de houten windmolen van Elingen – 22 juli 1802
Bron: Rijksarchief Gent, Notariaat Egidius Martinus Roosens (Denderwindeke) NOT307 (1) minuut nr 94, 22 juli 1802 (transcriptie: Georges Souffreau, Woubrechtgem)
Comparerende voor my, Egidius Martinus Roosens, notaris publicq, geadmitteert voor het departement der Schelde, residerende binnen de commune van Denderwindike, arrondissement van Audenaerde, departement voorseyt, voorsien van quittantie der patente afgelevert in den bureau tot Geeraersberge onder den N° 704, ter presentie van de naergenoemde getuygen in persoone:
Den borger Ferdinandus van der Noot, particulieren insetenen der stad Brussel, departement van de Deylen, welcken comparant bekent, leyd ende verclaert, soo hy doet by desen, wel ende deugdelyck vercocht, gecedeert ende erffelyck vertransporteert te hebben, aen ende in profyte van Maximiliaen de Hauwer ende Adriaen de Hauwer, byde broeders, byde inseteten der commune van Denderwindike, arrondissement van Audenaerde, departement der Schelde, aen mij, notaris en de naergenoemde getuygen bekent, welcke tweede comparanten van hem, eersten comparant, insgelyckx bekennen wel ende deugdelyck gecocht te hebben, sekeren graenwindmolen met alle syne appendentien ende dependentien, soo ende gelyck den selven molen gestaen ende gelegen is binnen de commune van Elingen, onder het departement van de Deylen, met sijn drijende, staende ende roerende werck.
Desen coop is aengegaen, bedongen ende gesloten voor ende omme de somme van 4232 francs 80 centimen, maeckende in Brabants wisselgelt de somme van 2000 guldens. Tot voldoeninge van welcke somme sy, coopers, verklaeren eene gelycke rente van 2000 guldens wisselgelt, welcke rente haren cours ende inganck sal nemen van den 27en prairial lest, jaer thien (16 juni 1802) der fransche republique, het eerste jaer crois te vallen ende te verschynen den 27en prairial jaer elf der fransche republique. Desen geseyden intrest sal beloopen tot 100 guldens courant geldt tsiaers ofte 181 francs 40 centimes 260 millimen, te betaelen in handen van den eersten comparant ofte de gonne syne actie hebbende, alle jaeren precies ofte uytterlyck een maend daer naer, tot Brussel ofte elders, alwaer desen ontfanck door hem, eersten comparant, sal gerequireert worden ende alsoo te continueren, van jaere te jaere, eeuwelyck ende erffelyck, emmers tot de quytinge ende voldoeninge der voorseyde cappitaele somme, de welcke sy sullen mogen quijten ofte betaelen met twee rysen, t’elckens met 1000 guldens wisselgelt ende de croisen van diere naer advenante deminuëren.
Synde alhier wel ende expresselyck besproeken, dat het waere ofte geviele dat sy, tweede comparanten, hunne jaerelyksche croisen op den gestelden valdage ofte een maend naer dien niet preciselyck en voldeden, dat het aen hem, eersten comparant, sal liber staen den geseyden vercochten wintmolen andermael te vercoopen ofte aen hem te behouden, met den grond ofte partye land aen de tweede comparanten competerende onder den geseyden molen, in het geheele by hun gecocht, daer onder gelegen ende in cas dat hy, eersten comparant, den selven molen moet vercoopen voor de achterstaende croisen, sal maer alleenelyck mogen behouden worden by den eersten comparant ofte synen gecommitteerden vercooper, de cappitaele somme van 2000 guldens wisselgelt, met de achterstaende croisen ende de voordere oncosten aen de vercoopinge dependerende. Naer afrekinge van alle dier, sal het resterende overrigh van den vercochten molen blyven ende toecomen aen de tweede comparanten ofte geseyde coopers ende in cas dat den vercooper met de geseyde penningen van den molen, door hem vercocht, niet genoechsaem hadde voor syne voldoeninge van het cappitael achterstaende croisen ende oncosten daer aen dependent, sullen dese tweede comparanten hem moeten voordere voldoeninge geven, tot soo verre alles sal voldaen ende betaelt syn.
Sy met den voorschreven molen mede vercocht, eenen steenen block, gelegen binnen de commune van Denderwindike tot Vreckem, den welcken onder desen coop is gecompreëndeert.
In cas van onvoldoeninge van de jaerelyksche croisen op den vooren gestipuleerden tydt, geven de tweede comparanten aen hem, eersten comparant, volle macht, procuratie speciaele ende irrevocable, ten eynde van den selven molen te vercoopen ofte tsynen profyte te behouden, soo hij sal te raede worden, nochtans wel geconditionneert in cas hij, eersten comparant, den geseyden molen aen sigh behout, dat dito molen moet gepresen worden door twee apparte prijsers, door hun gecommitteert. In cas van meerder taxatie ofte prijs, sal den eersten comparant, naer voldoeninge van de costen, de reste ook aen de tweede comparanten moeten overtellen ofte betaelen.
Synde ook besproeken dat sy, tweede comparanten, den geseyden molen, by hun gecocht, moeten afbrecken, actuelyck gestaen ende gelegen binnen de commune van Elingen ende den selven vertransporteren ende rechten, een mijle tenminsten van den eersten comparant synen molen, staende tot Denderwindike (1).
In welcker voegen ende manieren alsvooren gecontracteert, de accordanten hun allen byde begeiren te conformeren ende te voldoen, sonder hier aen eenige conditien te weerroepen, waervooren sy van beede syde verbinden hunnen persoon, goederen, present ende toecomende, met de gonne van hunne future weduwe, hoors ende naercomers, een voor al ende elck voor andere.
De voorseyde cappitaele somme met de croisen, sal aen hem, eersten comparant ofte de gonne syne actie hebbende, moeten gerestitueert worden in goude ofte silvere metalique geltspetien, cours ende overal ganck hebbende.
De coopers verclaeren, tallen tyde aen den vercooper te restitueren, het recht van enregistrement, door hem betaelt, in cas sy daeraen verobligeert syn.
Aldus gedaen binnen de commune van Denderwindike, ter presentie van Judocus Verckens ende Jacobus van Lul, die dese, benevens mij notaris ende comparanten, hebben onderteeckent, desen derden thermidor jaer thien der republique (22 juli 1802).
(get) Maximilianus d’Hauwer, FAJ van der Noot, dit is t’mercq van x Adriaen dHauwer die verclaert niet te connen schryven, Jacobus van Lul, J Verckens en EM Roosens not. pub.
(1) De Watermolen te Vreckem (Schoreelsmolen) te Denderwindeke, eigendom van de verkoper Ferdinand Van der Noot.
------------------
Appelterre-Eichem – overeenkomst betreffende de graanwindmolen op de Wilderkouter, 12 augustus 1823
Rijksarchief Gent, Notariaat Petrus Franciscus de Buysscher (Ninove) NOT305 (5) minuut nr 318 (transcriptie: Georges Souffreau, Woubrechtegem)
Is gecompareert Maximilianus Dehouwer, mulder woonende binnen de commune van Appelterre-Eychem, welken comparant verklaert en bekent by deze tegenwoordige, dat hy, gesaementlyk met wylent synen broeder, Adriaen Dehouwer, gekogt heeft van wylent den heer Ferdinandus van der Noot te Brussel, sekeren graen windmoelen met syne ap- en dependentien, draeyende, staende ende roerende werken, soo den zelven gestaen was binnen de gemeente van Elingen, mits de principaele coopsomme van 2000 guldens nederlandsch, van welke somme sy beloeft hadden te gelden eenen jaerlykschen intrest van 85 guldens 72 cents, ingang te nemen met 27en prairial jaer thien (16 juni 1802) ende alzo te continueren van jaere te jaere, eeuwiglyk ende erffelyk, emmers tot de volle quytinge en de voldoeninge der geseyde capitaele somme, alles in gevolge acte gepasseert voor wylent den notaris Egidius Martinus Roossens te Denderwindeke, in date 3en thermidor jaer thien (22 juli 1802), geenregistreert te Gheeraerdtsberge den thienden dito door Foucaux, ten pryse van het recht.
Ende nu aensogt wordende wegens mejoffrouwen Theresia, Marie, Catherine en Antoinette van der Noot, rentiers woonende te Brussel, ten eynde van breeder en ampelder hypoteke te geven, alsmede eenen nieuwen titel te erkennen van de rente hier vooren breeder uytgedrukt, zoo verclaert den voorseyden Maximilianus Dehouwer, den schuldenaer te wesen iegens de voorgemelde Joffrouwen Van der Noot van de voorseyde rente van 2000 guldens nederlandsch ende beloeft van die zelve somme de jaerlyksche intresten op den voet en de manieren gelyk zy by den voorberoependen staen uytgedrukt, te sullen voldoen. Tot versekerthede ende garrant van welke rente, zoo in capitael als te verscheynen intresten, verclaert den debiteur daer voor in hypoteque te stellen, met consent van inscriptie, eenen graen en windmolen met syne staende, draeyende en roerende werken, benevens het woonhuys, schuere, stallingen en verdere ap- en dependentien, gestaen ende gelegen binnen de gemeente van Appelterre, int gehuchte te Wilder, groot in gronde circa de 27 roeden nederlandsch, paelende oost Livina van Cutsem, weduwe van Joannes van der Schueren, suyd Joannes Suters, west dhoirs Torrekens en noord de straete.
Tot volkomen en onderhouden van alle het gone voorschreven, verclaert den opligter te verbinden synen persoon en goederen, present en toekomende, met de gone van zyn hoirs en naerkomers, solidairlyk ende voorts als naer rechte. Verkiesende ten uytvoer dito domicilie en syne woonste, alwaer hy consenteert de validiteyt van alle acten en exploiten dier aldaer sullen gedaen ende geinsinueert worden, niet iegenstaende veranderinge van diere, waer van acte.
Aldus gedaen segge alle het gone voorschreven is alhier geaccepteert over ende in profyte van de gemelde Joffrouwen Theresia,Marie, Catherine en Antoinette van der Noot, door d’heer Louis Auguste Thibaut, borgemeester der gemeente van Denderwindeke ende aldaer woonagtig, wanof acte.
Aldus gedaen ende gepasseert binnen de stad Ninove, ten comptoire ons notaris, ter presentie van sieurs Joseph de Cunsel, werkman en Petrus Josephus Berlemont, schoenmaeker, bede woonagtig ende gedomicilieert binnen de stad Ninove, getuygen hier toe aensogt, ’t jaer 1823 den 12en augusty ende heeft den acceptant geteekent, benevens de gemelde notaris en de getuygen. Den voorseyden debiteur, Maximilianus Dehouwer verclaert hebbende niet te connen schryven nogte teekenen, naer voorlesinge gedaen te zyn.
(get) J de Cunsel, PJ Berlamont, LA Thibaut en PD Buysscher not. (F: 8410)
-----------------
Volksverhalen
Bijeenkomst van heksen aan de molen
Aan de windmolen daar kwamen de heksen ook allemaal bijeen en diene molen draaide, en als hun geld gedeeld was begost (begon) diene molen te draaien.
Een koppel geiten vliegt over de molenaar
De moller (molenaar) van Appelterre kwam ne keer waken, en tussen Voorde en Appelterre hoordegen (hoorde) hij mee ene keer (opeens) een gedruis en ’t er kwamen een koppel geiten over hem gevlogen.
- Zegspersonen: a. Francis Cosijns, 86 jaar in 1964, arbeider, Appeltere-Eichem; b. Joseph Schutyser, °Appelterre-Eichem 1897, landbouwer, Appelterre-Eichem.
- Bron: M.D. Van der Linden, Sagenonderzoek in de Denderstreek tussen Ninove, Geraardsbergen en Herzele, Leuven, KU Leuven (licentiaatsverhandeling), 1964, p. 119, 64.
- Sagenmotieven: a. toverwereld - heksen - vergadering - werk: doet molen draaien; b. geestenwereld - luchtgeesten - in diergedaante: geit.
- Molengegevens: Wildermolen, staakmolen, korenmolen, Wilderstraat 97, overgebracht uit Elingen in 1801, bestaat nog.
---------------
Georges Souffreau, "Geschiedenis van de twee houten korenwindmolens Oude Molen (voor 1257-1919) en Wildermolen (1802-vandaag) en van de vroegere pachthoeve Hof ter Klei (voor 1226-1902) te Appelterre-Eichem", Woubrechtgegem, 2017.
Na de uitgave in februari 2016 van het boek over de wind- en watermolens te Aspelare en Nederhasselt en in juni 2016 van een werk over de wind- en watermolen te Voorde, is het nu de beurt aan Appelterre-Eichem met de geschiedenis van de in 1919 verdwenen Oude Molen, ooit eigendom van de abdij van Ninove, met aansluitend een bespreking van de maalderij Steppe en van de nog bestaande houten windmolen genaamd Wildermolen. Samen met de bespreking van deze twee windmolens verhalen we ook uitgebreid de geschiedenis van het Hof ter Loots, later Hof ter Klei genoemd, een pachthof van de abdij van Ninove te Appelterre.
Aan de Holstraat te Appelterre stond al van voor 1257 en dat tot 1919, een houten korenwindmolen genaamd Molen ter Loots en later Oude Molen. De abdij van Ninove krijgt in 1257 de windmolen als geschenk. Een eerste pachtcontract dateert van 1448. Daarna kennen we, aan de hand van het abdijarchief, de namen van de meeste, opeenvolgende pachters. De Fransen verkopen de windmolen in 1798. Nadien wordt de familie Van Daelem eigenaar. Later opgevolgd door De Graeve uit Haaltert en Josephus Donatus van Hauwe. Na de afbraak van de windmolen in 1919 wordt verder gewerkt in de maalderij Steppe.
Nog staat aan de Wilderstraat in het gehucht Eichem te Appelterre, de houten korenwindmolen genaamd Wildermolen. De gebroeders Maximiliaan en Adriaan d’Hauwer kopen op 22 juli 1802 een houten korenwindmolen die te Elingen stond. Ze breken hem af en richten hem weer op te Eichem aan de Wilderkouter. Adriaan d’Hauwer wordt er molenaar. Bij een latere verdeling in 1921 wordt René Van der Haeghen, zoon van Benedictus, eigenaar. Als laatste molenaar legt hij in 1951 de windmolen stil. De erven doen in 1979 gift van de windmolen aan de stad Ninove. Het duurt nog tot 26 september 1993 eer de maalvaardige Wildermolen wordt ingehuldigd.
Aangezien te Appelterre de Oude Molen en het Hof ter Loots of Hof ter Klei beide eigendom van de abdij van Ninove waren, hebben we ook de geschiedenis van dit pachthof nagetrokken. De hoeve bestond al van voor 1226 en een eerste pachtcontract vinden we in 1434 terug. Joannes van den Cleye was toen pachter. Deze familie Van den Cleye zal onafgebroken tot 1667 op het hof werken. Op 2 mei 1797 verkopen de Fransen het hof. Joannes Franciscus Haelterman, verkoopt in januari 1901, bij uitscheiding van bedrijf, zijn ganse inboedel, waaronder een aantal dekhengsten. Vanaf 25 maart 1902 komt Cyrille Remue met zijn groot gezin op Ter Klei wonen en boeren.
Het werk is rijk geillustreerd, telt 160 blz. en wordt in eigen beheer, in beperkte oplage, verspreid. Kleurendruk was niet haalbaar. Ook in zwart-wit uitvoering is deze studie een schatkamer aan feiten.
Het boek is te verkrijgen voor de prijs van 15,00 €
Bestellingen
Georges L. Souffreau, Bosstraat 30, 9550 Woubrechtegem, tel. 053-627693, e-mail: gsouffreau@telenet.be
Bank: IBAN BE37-8508-1209-6728 BIC SPAABE22
Port binnenland: 3,70 €
-------------------
Twee sagen over de Wildermolen
Bijeenkomst van heksen aan de molen
Aan de windmolen daar kwamen de heksen ook allemaal bijeen en diene molen draaide, en als hun geld gedeeld was begost (begon) diene molen te draaien.
Een koppel geiten vliegt over de molenaar
De moller (molenaar) van Appelterre kwam ne keer waken, en tussen Voorde en Appelterre hoordegen (hoorde) hij mee ene keer (opeens) een gedruis en 't er kwamen een koppel geiten over hem gevlogen.
- Zegspersonen: a. Francis Cosijns, 86 jaar in 1964, arbeider, Appeltere-Eichem; b. Joseph Schutyser, °Appelterre-Eichem 1897, landbouwer, Appelterre-Eichem.
- Bron: M.D. Van der Linden, Sagenonderzoek in de Denderstreek tussen Ninove, Geraardsbergen en Herzele, Leuven, KU Leuven, 1964 (licentiaatsverhandeling), p. 119, 64.
- Sagenmotieven: a. toverwereld - heksen - vergadering - werk: doet molen draaien; b. geestenwereld - luchtgeesten - in diergedaante: geit.
Literatuur
Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1909. Octrooi aan Frederik Van der Noot, heer van Vreckem, om in Elingen op het "appaers veld" een graanwindmolen op te richten, 30.06.1779.
Rijksarchief Gent, Notariaat Egidius Martinus Roosens (Denderwindeke) NOT307 (1) minuut nr 94, 22 juli 1802 (transcriptie: Georges Souffreau, Woubrechtgem)
Rijksarchief Gent, Notariaat Egidius Martinus Roosens (Denderwindeke) NOT307 (1) minuut nr 71 (aankoop grond, 10 juni 1802)
Rijksarchief Gent, Notariaat Egidius Martinus Roosens (Denderwindeke) NOT307 (1) minuut nr 94 (aankoop molen te Elingen, 22 juli 1802)
Rijksarchief Gent, Notariaat Petrus Franciscus de Buysscher (Ninove) NOT305 (5) minuut nr 318 (12 augustus 1823)
Rijksarchief Gent, Notariaat Henrij GJ Beuers (Ninove) NOT303 (19 minuut 1690)(lening, 19 december 1809)
Rijksarchief Gent, Notariaat Petrus Franciscus de Buysscher (Ninove) NOT305 (5) minnuut 318 (hernieuwing rente, 12 augustus 1823)
Rijksarchief Gent, Notariaat Karel Dauw (Ninove) NOT318 (6) minuut 545 (verkoop, 9 juli 1832)
Stadsarchief Ninove, Bevolkingsboek van Appelterre-Eichem, 1847.
Rijksarchief Gent, Notariaat Petrus Josephus Augustus Leenaert (Meerbeke) NOT461 (8)(verdeling, 10 november 1862)
Rijksarchief Gent, Notariaat Jan Frederik van Ham (Ninove) NOT257 (26), minuut 7386 (verdeling, 1880)
Rijksarchief Gent, Notariaat Victor Vanimpe (Ninove) NOT546, minuut 2042 (verkoop, 10 april 1889)
Rijksarchief Gent, Notariaat Jules van de Velde NOT59, minuut 6708 (verdeling, 13 februari 1921)
Stadsarchief Ninove, nr. 2.073.515.1 (buiten- en binnenfoto's van de Wildermolen, genomenn door architect Ferdinand Weyers uit Sint-Niklaas, 12.01.1984)
Gedrukte bronnen
Affiches, annonces et avis divers de Gand, département de l'Escaut, 19 oktober 1813 (verkoopsadvertentie van de molen van Denderwindeke, 1813).
Werken
Georges Souffreau, "Geschiedenis van de twee houten korenwindmolens Oude Molen (voor 1257-1919) en Wildermolen (1802-vandaag) en van de vroegere pachthoeve Hof ter Klei (voor 1226-1902) te Appelterre-Eichem", Woubrechtegem, 2017, 160 p.
Lieven Denewet, "Na 40 jaar stilstand. De Wildermolen van Appelterre kan weer malen", in: Molenecho's, XXI, 1993, nr. 4, p. 174;
Lieven Denewet, "Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de kuststreek tot het Maasland", Molenecho's, XX, 1992, 3-4, p. 174-175, 219;
Lieven Denewet, "Vlaamse molens in volksverhalen (deel 2)", in: Vlaamse Molens, V, 2011, 4, p. 38-39.
E. D(e) K(inderen), "De windmolens. Appelterre", in: De Belgische Molenaar, LXXI, 1976, p. 239-240;
Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985;
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
A. François, "De restauratie van de Wildermolen", in: Voor Allen, XLIII, 1981, nr. 13, p. 1 en 2;
J. De Schepper, "Restauraties. De 'Wildermolen' te Ninove-Appelterre", in: M&L, Monumenten en Landschappen, Binnenkrant, nr. 55. Bijlage bij M&L, jg. 11 (1992), nr. 1, p. 4-5, ill;
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996.
Mola, "Aantal asomwentelingen van Oost-Vlaamse molens in 2010", in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVII, 2011, 1, p. 51.
Persberichten
Hans Vanopdenbosch, "De molenwandeling, derde geleide wandeling georganiseerd door VVV-Ninove en de dienst toerisme Ninove. Mooie plekjes", Het Nieuwsblad, 25.08.2009.
HVN, "Open Monumentendag met het beste van de voorbije 24 jaar", Het Nieuwsblad, 08.09.2013 (dig.).
Jimmy Godaert, "Nieuwe wind voor de molens van Ninove", Editiepajot, 23.09.2014.
VMD, "Molencommissie zet windmolens in kijker", Het Nieuwsblad, 24.09.2014.
HVN, "10 jaar Tabaksroute", Het Nieuwsblad, 26.09.2014.
Genealogische opzoekingen van de familie d'Hauwer
- Georges Souffreau
- Guy Borighem
|
Appelterre-Eichem (Ninove), Oost-Vlaandere...
