Samen met de Wedelse molen van Overpelt - waarvan al sprake zou zijn in documenten van het jaar 710 - vormt de Reppel- of Cuppensmolen één van de oudste molensites van het land. Dendrochronologisch onderzoek aan de universiteit van Amsterdam op één van de funderingspalen van het in 1926 afgebroken gedeelte van deze dubbelmolen (moleninstallatie langs beide oevers van de beek) hebben aangetoond dat het gebruikte hout 1260 jaar oud zou zijn (begin 8ste eeuw).

De watermolen was aanvankelijk enkel een graanmolen. Voor 1775 werden een schorsmolen en een oliemolen toegevoegd. De oliemolen werd in 1855 afgebroken. Het schorsmolengebouw werd in 1923, na jarenlang verval, gesloopt.

Het afgebroken gedeelte omvatte de olieslaginstallatie en de schorsmolen, waarin eikenschors gemalen werd ten behoeve van de leerlooierijen: twee functies die na de Eerste Wereldoorlog in onbruik raakten wegens nieuwe productietechnieken. Olieslaan was vooral een zomeractiviteit terwijl schors malen (een stoffige onderneming) voorbehouden bleef wanneer de twee andere functies stillagen - vaak 's nachts. 's Winters was vooral de graanmolen actief (rogge en boekweit).

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 29 september 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 0,720 meter goed. De molen droeg toen de benaming Schaffersmolens, was een graan-, olie- en schorsmolen en was in het bezit van de weduwe van Jacob Schoolmeesters. Zij bezat tevens de nog bestaande Ghen-Aamolen van Beek (Bree).

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Schoolmeesters Jacob, rentenier te Beek
- 1851, eigenaar: Janssen Maria, weduwe Schoolmeesters Jacobus, rentenierster te Beek
- 1855, deling: Schoolmeesters Herman, molenaar te Reppel
- 1857, erfenis: Schoolmeesters Hermanus, de kinderen (Jacobus Johannes, Maria Dyphina Lambertina, Johannes Henricus, Maria Christina Josephina, Nicolaas Franciscus, Gerardus Ludovicus Michiel, Herman Mathijs Lambert)
- 1885, verkoop: Schoolmeesters Maria Dyphina Lambertina (voor 1/7), Joannes Henricus (voor 1/7), Maria Christina Josephina (voor 1/7), Nicolaas Franciscus (voor 1/7), Gerardus Ludovicus Michiel (voor 2/7) en Herman Mathias Lambertus (voor 1/7), eigenaars te Reppel
- 1897, verkoop: Schoolmeesters Herman Mathijs Lambert (voor 7/21), Gerard Louis Michel (voor 7/21), Nicolaas Francis (voor 2/31) en Maria Christina (voor 4/21), molenaars te Reppel
- 1902, verkoop: Schoolmeesters Herman Mathijs Lambert (voor 17/21), molenaar te Reppel en Maria Christina Josephina (voor 4/21), huishoudster te Reppel
- 1908, verkoop: a) Swennen Arnold Jacob, Anna Maria, Pieter Jan, Arnold, Jacob, Antoon Jozef, landbouwers te Reppel (naakte eigendom), b) Swennen-Swennen Jan Jacob, de weduwe, landbouwster te Reppel (vruchtgebruk)
- 1922, einde vruchtgebruik: de kinderen Swennen
- 1923, verkoop: Cuppens-Eysbouts Petrus, molenaar te Reppel
- 1933: en kind
- 1938, afstand: Cuppens-Eerdekens Henri, molenaar (later handelaar) te Reppel
- 2014, eigenaar: Van Asten Wim-Cuppens, te Reppel

De benaming Cuppensmolen komt van de laatste molenaarsfamilie Cuppens die de molen in 1923 aankocht.

De huidige molen is, op het dak en de stenen waterradmuur na, nagenoeg volledig in hout. Uit kadastergegevens blijkt dat de molen in 1938 'vergroot' werd, waarbij men vermoedelijk verwijst naar deze waterradmuur en de gedeeltelijke vervanging van het houten lopende binnenwerk door gietijzeren kamwielen en assen. In 1940 zou het houten waterrad door een ijzeren rad vervangen zijn. In de jaren 1950 werd een nieuwe dieselmotor geplaatst. Het molenwerk is, op enkele gedemonteerde onderdelen na, nog intact en maalvaardig (2 maalstoelen, builmachine, graankuiser,...) te maken, maar later deed het gebouw dienst als depotruimte.

Voor deze historische molen is ongetwijfeld een mooie socio-culturele toekomst weggelegd. Sinds eind de jaren 1950 werd de site omgebouwd voor recreatie (forellenvijver, speeltuin, restaurant) waarbij recreanten ook demonstraties en uitleg kregen over het molenaarsberoep. Zo knutselde de vroegere molenaar, wijlen Harry Cuppens nog een werkende maquette van de oorspronkelijke dubbelmolen ineen en organiseerde hij molentochten langs o.m. de Abeek. De laatste jaren is het recreatiebedrijf nog uitgebreid. De huidige eigenaar-schoonzoon Wim van Asten-Cuppens stamt eveneens uit een molenaarsfamilie die ooit 7 molens in werking hield en hij volgde ook de cursus "vrijwillige molenaar".

De Reppelmolen is beschermd bij besluit van 23 oktober 1997. Voor een bezoek (watermolen, café-restaurant, hotel, forellenvisserij, speeltuin, recreatiecentrum): "De Watermolen", Monshofstraat 9, 3598 Reppel-Bocholt, tel. 011.461106.

Lieven Denewet

Literatuur

E. D(e) K(inderen), "De watermolen van Reppel", in: De Belgische Molenaar, LXXIII, 1978, p. 195-196.
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996, p. 30;
F. Dirks, "De 'Cuppensmolen' of de 'Reppelmolen' te Reppel (Bocholt) Limburg. (Portret van een draaiende molen)", in: Natuur- en Stedeschoon, 60, 1991, nr. 1, p. 22-23, ill.;
Bocholter windmolens - Bocholter watermolens, (Bokarelo, 7, 1990, p. 18-21);
P. Maes, "De geschiedenis van Bree. De gemeente van de oudste tijden tot aan de Franse revolutie", 1952, p. 183-184.
Bocholter windmolens - Bocholter watermolens, Bokarelo, VII, 1990, p. 18-21.
H. Cuppens & W. Smet, "Limburgse watermolens; Molens op de Aabeek-Bosbeek en Itterbeek", Sint-Niklaas, 1980

Persberichten
"Henri Cuppens, de Reppelse molenaar schiep een technisch wonder: 's lands enige waterklok met beiaard", in: Ons Volk, Weekblad voor het gezin, jg. XLVIII, 1965, nr. 16, 22 april, p. 24-25 en 67, ill.
Bjorn De Waal, "Stedenbouw werkt dossier tegen. Bouw van hotel in Reppel voor derde maal teruggefloten", in: Het Nieuwsblad, 11.08.2001. 
MBR, "Oudste monument en grootste werkgever van het dorp. Recreatiedomein De Watermolen is brok natuur in centrum van Reppel", in: Het Nieuwsblad, 26.08.2003. 
"Weer negatief advies voor bouw hotel De Watermolen", in: Het Belang van Limburg, 10.08.2001.
"Bouw hotel in Bocholt stilgelegd", in: Het Belang van Limburg, 24.06.2001.
"Hotelaccomodatie aan De Watermolen Bocholt", in: Het Belang van Limburg, 13.03.2001.
R(oger) Dr(eesen), "Watermolens bezoeken via plankenpad", Het Belang van Limburg, 16.02.2016.