De benaming Goormolen is afgeleid van het nabij gelegen Meirgoren. Vroeger stond de molen bekend onder de naam Oosthovense Molen.

Hou oud het molenwezen in Turnhout wel is blijft een open vraag. Vermoedelijk vrij oud. In elk geval, op 7 januari 1373 verklaarde Maria van Brabant, hertogin van Gelre en gravin van Zutphen, in een akte dat laurent Aernd Jhans en Marguerita, zijn vrouw van haar in leen kregen de windmolen van Beerse met maalrecht in Beerse en Vosselaar, met dien verstande dat de inwoners van deze twee dorpen, indien zij het wilden, hun granen verder mochten laten malen op de molen van Turnhout. Daaruit zou men kunnen afleiden dat er op dat ogenblik slechts één molen te Turnhout bestond. Welke dat was is niet te beantwoorden. Het kan eventueel de Goormolen geweest zijn. Deze molen, genoemd naar het nabij gelegen Meirgoor, zal toch wel minstens van het einde van de 14de eeuw zijn geweest

In elk geval in 1403 maalde Meeus die Bruke op de toen houten standaard (Goor) molen. Rond die molen lag een molengracht, welke in 1455  met heizand en aarde werd verhoogd, waarna boven op de aarde steengruis werd gelegd opdat het zand niet zou wegvliegen. Men maakte bij deze gelegenheid ook een riool, die het water van de gracht deed weglopen naar de Meirgoren.

Rond Pinksteren 1462 werd een nieuwe molen gemaakt. De oude molensteen lag in stukken en de rentmeester kocht een andere te Antwerpen voor 36,5 rijnsgulden. Een tiental jaren later werd opnieuw een steen gekocht te Dordrecht. Deze steen werd per schip naar Breda gevoerd en vandaar per as naar Turnhout, door Matthijs Goedens.

In 1535-1536 werden alle molens opgewonden en één voet verhoogd en dat jaar leverde lauwereys de Brouwere voor de Goormolen één assteen. In 1543-1544 had Willem Janssone met een spade graszoden uitgestoken en op het molenhuisje aan de Goormolen gelegd. In 1547-1548 bleek de Goormolen volgens de domeinrekeningen zeer versleten. In dat jaar werd bij de verpachting een nieuwe conditie gestipuleerd, m.n. dat de pachters de roerende elementen van de molen zelf moesten onderhouden. Om die reden werden de molens in 1551 opgemeten en geschat door meester Geeraert Bernaerts uit Brussel, geholpen door meester Peeter van Baelen, Kerstiaen van Baelen en Claes Beechesen. Van de Goormolen en de erbij staande rosmolen werd gezegd dat hij moest onderhouden, geschilderd en beschut worden dat de onderdelen tijdig moesten vernieuwd worden, dat men een voorraad moest aanleggen van de grote stukken, die ooit zouden moeten kunnen vervangen worden. Wel kreeg elke molenaar op last van het domein een molenkar- of wagen.

In 1566 werkten Claes Comfoirts, Jan Thomas, Jan Coleyns, Adriaen Mathijs en de jonge Van Giels aan de reparatie van de muur "die zeer in stucken was" rond de rosmolen bij de Goormolen. In 1569 werd de Goormolen met vijsblokken opgewonden.

In mei 1578 of 1579 vroegen de regeerders van Antwerpen of ze meer dan 130 schone  eikenbomen uit het Grotenhoutbos mochten afhouwen om hout te hebben tot de heroprichting van het afgebrande Antwerps stadhuis. Op advies van de rentmeester werd negatief op de vraag gereageerd  "mitsdien men die zelve houten dagelyckx van doene heeft aen ons wintmolens in den land van Turnhout". Een vrij duidelijke aanduiding van het belang van een goed functionerend molenwezen.

In 1574-1575 was de schild van de Goormolen in stukken gewaaid en werd gerepareerd. De westzijde van het "peerthuysken" van de Goormolen, waarvan het dak door de storm volledig was weggewaaid, werd herdekt. Het eveneens losgewaaide dak van de rosmolen werd ook gerepareerd. In hetzelfde jaar had Aert Gielens op het spijker een grote platte strokorf geleverd, waarmede de pachters van de molens hun koren moesten afmeten. In 1586  kloegen de pachters van de molens "ende principaelijck den pachter vanden Loeckermolen dwelck in een van de principaelsten moelenen".

Ze kunnen de molens niet meer draaiende houden, vermits de stenen stuk zijn. In 1588 werden voor de Hoogmolen en de Goormolen stenen gekocht te Maaseik bij Adam van Stourbon. Ook het jaar tevoren was er een nieuwe molensteen op de Goormolen gelegd. In de jaren 1594-1595 werd voor de Goormolen een nieuwe molensteen gekocht van Hans Van der Cloot. In hetzelfde jaar werd de Goormolen, "die tevoren op houten blocken heeft gestaen op een nieuwen steenen muer uyten fundamenten opgemetst".

De domeinrekeningen van de zeventiende en achttiende eeuw konden we slechts fragmentaris nakijken. We kunnen dan ook weinig vertellen over wat met onze Goormolen gebeurde.

Na het afbranden van de standerdmolen in 1777 werd hij in 1786 vervangen door een stenen stellingmolen (molenbouwer Geels) met een romphoogte van 20 m en een doormeter aan de basis van 10 m. De muren zijn onderaan 1,5 m dik! Een kadastraal document van rond 1830 vermeldt: "in steen gebouwd, van een sterke constructie met eenen omgang, deselve heeft twee paar steenen die tegelijkertijd kunnen werken, hij staat in de nabijheid van de gemeente en voordeelig bijh et gehucht Oosthoven gelegen, de eigenaar is de heer Alexandre de la Roche de Marchienne, te Mons, is in huur bij Jan Verhagen, molenaar te Turnhout".

In de Franse tijd werd de molen, eigendom van de heer van Pestre, door de Franse republiek aangeslagen en in 1804 verkocht aan Alexander Joseph de la Roche de Marchiennes.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: de la Roche de Marchienne Alexandre Josephe, rentenier te Harvinght; huurder-molenaar is Jan Verhagen, Turnhout
- 1835, verkoop: De Jongh-De Beer Joannes, molenaar te Turnhout (registratie op 31.12.1835)
- 15.05.1872, erfenis: de weduwe en de kinderen (kinderen: a) De Jongh Henricus Albertus, molenaar te Turnhout, b) De Jongh Alexander, c) De Jongh Marie en d) Dierckx Marie Thérèse (overlijden van Joannes De Jongh)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe De Beer van Jan De Jongh)
- 09.07.1876, verkoop: a) De Jongh Henricus ALbertus, molenaar te Turnhout, b) De Jongh ALexander en c) De Jongh Marie Thérèse, echtgenote Anthoni Louis François Eugène (notaris Ceulemans)
- 19.06.1879, verkoop: Van Hooghten-Prosst Frans, mlenaar te Turnhout (notaris Boone)
- 09.11.1893, verkoop: Lenaers-Gers Jacques, moelnaar te Turnhout (notaris Van Genechten)
- 05.08.1918, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Jacques Lenaers)
- 09.09.1933, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Gers van Jacques Lenaers)
- 06.03.1934, verkoop: Van de Vliet-Mollem Henri Joannes, landbouwer te Turnhout (notaris Jansen)
- 06.04.1960, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Mollem van Henri Van de Vliet)
- 28.04.1967, gift: Van de Vliet-Appels Augustinus Josephus Maria, molenaar te Turnhout (notaris Dierckx)

Op 13 augustus 1903 werd een geklinknagelde Verhaegheroede geplaatst: nr. 228, 27 m en op 30.03.1930 nogmaals een Verhaegheroede: nr. 1163, 26,50 m.

In 1953 werd de molen ontdaan van zijn wieken. De restanten van de kap werden rond 1983 weggenomen.

Sinds de jaren 1980 bestaan er restauratieplannen, reden waarom de molenromp in 1983 beschermd werd als monument. Deze plannen staken lange tijd in het slop, maar nemen momenteel concrete vormen aan. De nieuwe eigenaar plaatste iin 2003 een noodkap en renoveert de molenaarswoning. Aldus is een eerste stap gezet voor een maalvaardige restauratie: de molen staat er prachtig aan de stadsrand, op het kruispunt van de ringweg en de invalsweg uit Tilburg.
In de begroting 2011 schreef de stad Turnhout 50.000 euro in als haar aandeel in de restauratie, waarbij de molen een nieuwe kap en gevlucht zal krijgen.
In 2011 ondernam TRAM 41 (Turnhoutse Route Archief & Musea) volgende acties rond wetenschappelijk onderzoek:  Onderzoek naar de Goormolen naar aanleiding van de voorbereiding van een restauratieproject

Harry de Kok / Lieven Denewet / Rob Simons

De Goormolen Turnhout Hij is me zeer vertrouwd,
ik was een kind, hij moe en oud
en groo?t..,
Stokte in verwondering.
Ach wat is schoonheid voor een kind?
Het spel van vlinders in de lentewind.

Hij werd door overmacht
onttroond, verloor zijn kracht,
de afzondering
lijkt me een vernedering
ach zijn stem komt zelden aan bod,
en 'k vraag me af: in wiens hand ligt zijn lot?

Hij is de vriend die wenkt,
uit de hoogte, zwaar gekrenkt.
elke benadering
sterft in vertwijfeling.
ach mensen schenk hem vertrouwen
en laat ons aan zijn toekomst bouwen

                                                      E.D.K.
                                      [Els De Kinderen]

vzw "De Goormolen"

Identificatienummer: 17678/2002
Statuten gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 19 september 2002 op blz. 9537-9539

Mon Römer               Voorzitter
Danny Gladinez         Ondervoorzitter
Marc Cornelis            Secretaris
Sylvain Heyché          Penningmeester
                        Leden
Frans Brouwers
Harry de Kok
Jef  Druyts
Louis Gorris
Karel Hendrickx
Flor Joosen
Marc Machielsen
Ninette Nuyens
André Pelckmans
Christian Raskin
Johan Van Gorp
Luc Van Gompel Webmaster

------------

"Turnhout: Goormolen krijgt wieken", Gazet van Turnhout, 11.12.2010.
Het stadsbestuur van Turnhout wil in 2011 de Goormolen aan de Steenweg op Oosthoven weer operationeel maken. De kosten voor de restauratie worden geraamd op 50.000 euro. De Goormolen dateert in zijn huidige vorm van 1786. Bron: Het Laatste Nieuws.

"Goormolen krijgt wieken", rtv-kempen.be, 06.01.2011.
De 18de-eeuwse Goormolen aan de Steenweg op Oosthoven in Turnhout krijgt dit jaar opnieuw wieken.
Het stadsbestuur heeft  voor de restauratie € 50.000 opgenomen in haar begroting. In tegenstelling met de meeste molens staat de Goormolen niet in een vlakte, maar tussen de huizen. Als zogenaamde stellingmolen is hij hoog genoeg om voldoende wind te kunnen vangen.  De oudste vermelding van een molen aan de Steenweg op Oosthoven dateert uit het begin van de 15de eeuw. In zijn huidige vorm staat hij er sinds eind 18de eeuw. Na de restauratie zou de molen weer operationeel moeten zijn.

Smuk Dnalor (pseudoniem van Roland Kums), "Cultuurblogs. Slag van de molen gekregen?" www. gazetvanturnhout. be, 29.08.2014.
(Onderschrift bij oude prentkaart). De Goormolen op de hoek van onze straat. Toen al een oude molen, nu helemaal gehandicapt en ontdaan van zijn wi eken en kap.
Nog 52 keer slapen en dan kan ik in de molen kruipen. Maar ik kom er nu al maar mee uit de kast: ik word Meester-Molenaar. Of dat hoop ik toch. Tussen oktober en maart 2015 zal ik 10 zaterdagen les krijgen en volgen met theorie en praktijk over het molenaarswezen. Yummy, yummy, eindelijk zelf mogen gaan foefelen met Toptechnologie van Toen die ik nog steeds wonderen der vernuft vind.
Maar het is technologie die ik kan begrijpen en waarnemen, die enkel de wetten van de Mechanica gehoorzaamt. Yep, tel mij maar bij de mensen die eerder kicken op een – liefst draaiende – wind- of watermolen dan de nieuwste iPad 327bis48.
Na die 10 lesdagen ben ik nog geen Meester natuurlijk he. Daarna volgt een theoretisch examen dat wat lastiger gaat zijn dan dat voor een rijbewijs. Enfin, als ik hiervoor slaag resten mij nog 100 uur stage op ‘draaidagen’ in werkende molens vooraleer ik tijdens een praktijkexamen mag showen dat ik zelfstandig een molen in gang kan steken en weer in bedwang kan nemen. 
Gezien het chronische tekort aan vrijwillige molenaars om dat industrieel erfgoed – letterlijk – draaiende te houden (een molen die stilstaat verslijt meer dan een draaiende naar ‘t schijnt) zie ik mijn oude dag dan met een gerust hart tegemoet: geen rusthuis voor mij. Want als meester-molenaar kan ik nuttiger geparkeerd worden in Bokrijk.

---------------

Stad Turnhout. Verslag vergadering commissie 5 van dinsdag 11 februari 2014om 19:30 uur
Aanwezig: Starckx Wannes - voorzitter Breugelmans Stef, Der Kinderen Annemie, Otten Toon, Roes Peter, Meeus Paul, Versmissen Tom, Vermeijen Danny, Van Damme Marc, Gladiné Pierre - raadsleden Debondt Luc, Boogers Marc - schepenen Van Rompuy Jan - commissiesecretaris Verontschuldigd: Van Heupen Nic - raadslid Waren eveneens aanwezig Erwin Brentjens, Wiily Van Geirt, Vera de Jongh en Pascale Mathé – raadsleden, Wendy Schreurs – bilbiotheek, Danny Gladinez – directeur SHT, Dorine Stammen - directeur basisschool, Kristoff Wouters – directeur Facility Management, Publiek.
Turnhout. Goormolen. De initiatiefnemer is een vzw die minder subsidies kan bekomen dan de Stad. Momenteel ligt het dossier stil maar de Stad zal hierin initiatief nemen.

Persbericht. Bart Cabanier, "Wordt de Goormolen geselecteerd voor de ‘Monumentenstrijd' op Canvas?", in: Gazet van Turnhout, 21 juni 2006.
De Monumentenstrijd' is, na ‘De Grootste Belg', een nieuw grootschalig en interactief mediaspektakel. Het start op de radio en wordt de hele tijd begeleid door de printmedia om te eindigen op Canvas met een startshow, een reeks documentaires en een slotshow. Deze keer gaan we op zoek naar het mooiste Belgische Monument. ‘De Vrienden van de Goormolen', een vzw die zich achter de restauratie van de gelijknamige molen aan de Steenweg op Oosthoven heeft gezet, heeft twee weken geleden de kandidatuur ingestuurd van de Goormolen.
Of de Goormolen geselecteerd zal worden, weten we binnenkort: in de loop van juni maakt de selectiecommissie een keuze van 25 monumenten (5 per provincie) waarmee verder wordt gegaan. De voorselectie gebeurt door een comité waaraan behalve de Vlaamse overheid en de gewestelijke partnerverenigingen de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen en de VRT participeren. Dan begint de nomineringsfase, waarin het publiek kan stemmen via sms, televoting en op de site. In deze fase voert Canvas een multimediale campagne (Radio 1, Eén, de website, de regionale pers en een publicatie van Erfgoed Vlaanderen). Het publiek kan de monumenten echt bezoeken, meer bepaald tijdens de Open Monumentendag op 10 september 2006. Het stemmen gaat door tot 17 september 2006, waarna de lijst wordt beperkt tot 10 (2 per provincie). Begin 2007 vindt de finale plaats.

Literatuur

H. De Kok, "Geschiedenis van de Goormolen te Turnhout", in: De Belgische Molenaar, LXXIV, 1979, nr. 7 (7 april), p. 80, 85-86; nr. 8 (22 april), p. 94-96; nr. 9 (7 mei), p. 106 en 111-112; nr. 10 (22 mei), p. 123-124.
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens der Noorder- en Oosterkempen", Nieuwkerken, Ten Bos, 1980, p. 103, 108-109;
J.E. Jansen, "Rechtsvraag aangaande het bemalen der molens van den Heer van Turnhout (anno 1770)", in: Taxandria, IV, 1907, nr. 1, p. 33-39;
E. D(e) K(inderen), "Is er een toekomst voor de Goormolen?" in: De Belgische Molenaar, jg. 74, nr. 10 (22 mei 1979), p. 124-126;
Harry de Kok, "Groeiende molenbelangstelling te Turnhout", in: De Belgische Molenaar, jg. 76, nr. 12 (22 juni 1981), p. 177;
K. Lemmens en H. Holemans, "Turnhout. Waardebepaling van de molens tijdens het Franse tijdperk", in: Ons Molenheem", jg. 7 (1987), nr. 3, p. 24-26;
Herman Holemans, "Verpachting van de molens van Joseph Alexandre de la Roche de Marchienne te Turnhout", in: Ons Molenheem, 1984, nr. 2 (juni), p. 15-18;
Els De Kinderen, "Zo troont de Goormolen boven zijn onmiddellijke omgeving", in: Levende Molens, jg. 5 (1983), nr. 3, p. 61-62, ill.;
A.C.J. Verdegem, "Beknopt Kalendarium betrekkelijk de Turnhoutse banmolens", in: Taxandria, jg. 1993 (nieuwe reeks, LXV), p. 131-154;
A.C.J. Verdegem, "De Tunhoutse (ban)molens in de Franse tijd", in: Taxandria, jg. 1990 (nieuwe reeks, LXII), p. 133-143;
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 30.
E. De Kinderen, "Imponerende Goormolen wordt gerestaureerd: heden en verleden", in: De molenaar (weekblad voor de graanverwerkende en veevoederindustrie), CV, 2002, nr. 7 (29 maart), p. 28.
Brochure Stad Turnhout, "Open Monumentendag Vlaanderen", 14.09.2003.

Persberichten
AVZ, "Turnhoutse Goormolen herrijst wellicht uit verkrotting", in: Ekspres, 14.01.1993.
Hans Otten, "Koper wil Goormolen opknappen", in: Gazet van Antwerpen, 01.12.2001.
AVZ, "Goormolen", in: Ekspres, 06.12.2001.
AVZ, "Goormolen en molenhuis worden gerestaureerd", in: Ekspres, 13.12.2001.
HO, "Noodkap beschermd verkommerde molen", in: Gazet van Antwerpen, 21.09.2002.
HO, "Oude Goormolen ondergaat facelift", in: Gazet van Antwerpen, 23.09.2002.
Alain Decorte, "Op zoek naar euro's voor restauratie Goormolen", in: De Kempen, 23.09.2002.
"Goormolen wordt gerestaureerd", in: De Zondag, 23.09.2002.
"De Goormolen", in: Buurtkrant Turnhout Oost, 12.2003.
"Monumenten strijden", 06.2006.
"Wordt de Goormolen geselecteerd voor de ‘Monumentenstrijd' op Canvas?", in: Gazet van Turnhout, 21 juni 2006.
WLT (Wendy Luykx), "Goormolen krijgt terug wieken", Het Nieuwsblad, 06.01.2011.
Redactie, "Turnhout: Goormolen krijgt wieken", Gazet van Turnhout, 11.12.2010.
"Goormolen krijgt wieken", rtv-kempen.be, 06.01.2011.
Smuk Dnalor (pseudoniem van Roland Kums), "Cultuurblogs. Slag van de molen gekregen?" www. gazetvanturnhout. be, 29.08.2014.

Mailberichten
John Verpaalen, Roosendaal, 11.04.2020.