|
De Ladeuzemolen is een watermolen met bovenslagrad, destijds ingericht als koren- en oliemolen, op de Maarkebeek in Ladeuze 8.
Die molen bestond al in de 15de eeuw en hing af van het heren van Ladeuze. Ze hadden iets verder beekopwaarts hun kasteel, gelegen in een bocht van de Maarkebeek. Het kasteelpark lag op de helling tegen de rechteroever van de beek, de visvijvers lagen op de linkeroever. Het kasteel werd in 1779 omgebouwd. Het kasteel werd verkocht op 9 november 1823 en afgebroken in 1824. De stallingen van het kasteel werden als woningen ingericht. Daar staat ook de vroegere "tiendenschuur van Maarke. Daar verbreedt de Maarkebeek tot de molenvijver van Ladeuze omringd - tot in 1963 - door statige populieren.
De heerlijkheid was in 1532 in handen van de familie Ladeuze.
In de penningkoohieren van 1571 (f° 25 v°), bewaard in het Stadsarchief Gent, staat te lezen dat Joos de Merlier, zoon van François, de Ladeuzemolen en het woonhuis, samen 2 dagwant 75 roeden groot, in pacht hield van jonkheer Jan van Ladeuze voor 13 ponden groten Vlaams per jaar: "Joos de Merlier fs Fransois haudt in pachte van joncheere Jan van Ladeuse de watermolene midts een behuusde stede groot 2 dachw(ant) 75 r(oeden) voor 13 p. gr. vlaems tj(aer)rs".
Later ging de molen over naar de familie Kerckhove, voorvaders van de familie de Kerckhove-de Denterghem en -d'Ousselghem. De heren van Ladeuze waren verwant met de Kruishoutemse gravenfamilie Vandermeeren die verschillende burgemeesters aan de stad Oudenaarde afleverde. Het was ook een Ladeuze die hier de "escargots de Bourgogne" invoerde. De heren van Ladeuze verloren in 1820 definitief het opvolgingsproces en dienden hun kasteel en de watermolen op 9 november 1823 te verkopen.
De watermolen staat aangeduid op:
- Villaretkaart (1745-1748) met de aanduiding "Moulin"
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "M(oulin) de Ladeure"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860)
De watermolen werd rond 1834 ingedeeld in klasse 1 met een kadstraal inkomen van 380 frank.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: De Vos Victor, olieslager te Etikhove
- 22.03.1848, testament: Delcoigne-De Vos Désiré, olieslager te Etikhove (notaris Platteau)
- later, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw De Vos)
- 01.01.1892, deling: a) Delcoigne Désirié (voor vruchtgebruik), eigenaar te Leupegem en b) Delcoigine-Van der Donck Richard (voor naakte eigendom), molenaar te Etikhove (notaris Grau)
- 22.01.1892, erfenis: a) Delcoigne Désiré (voor vruchtgebruik), eigenaar te Leupegem en b Delcoigne-Van der Donck Richard, de weduw en de kinderen (voor naakte eigendom), molenaars te Etikhove (overlijden van Richard Delcoigne)
- 08.09.1895, einde vruchtgebruik: Delcoigne-Van der Donck Richard, de weduwe en de kinderen, olieslagers te Etikhove (overlijden van Désiiré Delcoigne)
- 21.05.1929, deling: Delcoigne-Aelgoet Firimin Jozef, de weduwe en de kinderen, handelaars te Etikhove (notaris Vandermeersch)
- 17.03.1939, verkoop: Van Hooland-Geenens Emile, de weduwe, zonder beroep te Etikhove (notaris Temmerman)
- ca. 1960, eigenaar: Moreels-Van Hooland Julien (afkomstig van een maalderij in Nukerke)
- 1973, eigenaar: familie Rousseau, Oudenaarde
- 1986, eigenaar: Delobelle Rafaël, Bevere-Oudenaarde
- 2016/2017, verkoop
De watermolen was van 1830 tot 1850 in het bezit van olieslager Victor De Vos. Bij testament kwam hij in 1848 aan olieslager Désiré Delcoigne-De Vos en bleef in de familie tot 1939.
In 1909 werd een stoommachine geplaatst in een kleine aanbouw tegen de voorgevel, die sinds lang verdwenen is. De olieproductie stopte rond de eerste wereldoorlog.
Juien Moreels-Van Hooland stopte in 1973 met malen. De inrichting werd verwijderd en de molen werd tot woning ingericht. De familie Rousseau uit Oudenaarde, gespecialiseerd in eikenhouten meubelen, plaatste in de molen tevens een tentoonstellingsgalerij.
De beek en het rad dienen nog als bezienswaardigheid langs de Maarkebeek. Het geheel onderging grondige verbouwingswerken.
De familie Delobelle, eigenaar sinds 1986, biedt het watermolencomplex in 2016-2017 te koop aan(aanvankelijk via Infinimo nv uit Sint-Martens-Leerne, later via notaris Ghys).
Lieven DENEWET, Julien VANDEPUTTE & Herman HOLEMANS
Bouwkundige beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed)
Voorheen dubbele bovenslagmolen, ingeicht als koren- en oliemolen.
Er is een plaatstalen waterrad van de korenmolen uit de jaren 1970 naast het tweede asgat, Het wordt beschaduwd door een scheefzakkende linde. Het rad werd evenwel nooit voor het malen aangewend. Dit is trouwens ommogelijk. Afmetingen: 1,30 m breed en 2,50 m diameter.
Het sluiswerk werd rond 1985 verniewd. Getrapte natuurstenen strekdam.
Er waren vroeger 3 koppels maalstenen aanwezig in de molen en er werd olie geslagen. Daarvan is één koppel maalstenen nog aanwezig als decoratief element, alsook een koppel pletstenen op doodsbed van de lijnoliemolen in houten kader met opschrift "1880. Eén van de stenen heeft als inscriptie "1868".
De doorgang naast de watermolen heeft een verval van een tweetal meter. Het gebouw heeft nog zijn uiterlijk aspect als watermolen goed behouden en verdient een bescheming als monument.
Vrij groot voormalig molenhuis. Deels gewit rechthoekig bakstenen gebouw van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag op de kelderverdipeing, onder afgewolfd zadeldak (kunstleien in plaats van vroegere pannen). De zoldering zou het jaartal 1800 vertonen. Onderbouw van watergevels met opgaand metselwerk van grote natuurstenen blokken. Buitenaanzicht enigszins gewijzigd door verschillende aanpassingen en toevoegingen in de jaren 1970 (buitentrap tegen straatpuntgevel, veranda tegen tuingevel, balkons met ijzeren leuningen en nieuwe vensteropeningen o.m. in de watergevel). Verlaagde vroegere korfboogdeur in tuingevel met zandstenen dagkanten. Keldervensters met hardstenen latei, rechthoekige benedenvensters met houten latei.
|
Etikhove (Maarkedal), Oost-Vlaanderen
