De Molen Van der Straeten is een stenen korenwindmolen, type stenen grondzeiler, aan de de zuidoostzijde van de Kouterbaan (de vroegere Schoolstraat) nr. 17, op 300 meter ten noorden van de kerk van Mazenzele.

De stenen molen werd gebouwd in 1848 (wellicht de vijfde die ooit op de Kouter werd opgericht) door Jan Antoon Desmedt, landbouwer te Mazenzele. We zien hem nog niet aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) en op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1845), maar wel op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca.1855)

Opeenvolgende eigenaars:
- 1848, opbouw: Desmedt-Van Langenhoven Joannes Antonius, landbouwer te Mazenzele
- 06.03.1858, deling: a) Desmedt-Van Langenhove Joannes Antonius, de weduwe (voor vruchtgebruik) en b) Desmedt Petrus Bernardus, landbouwer te Mazezele (notaris Crick)
- 1864, einde vruchtgebruik: Desmedt-Van Eeckhoudt Petrus Bernardus, molenaar te Mazenzele (overlijden van de weduwe Van Langenhove van Joannes Antonius Desmedt)
- 05.11.1884, gift: Buggenhout-Desmedt Jozef, molenaar te Mazenzele (notaris Crick)
- 13.09.1889, erfenis: a) Buggenhout-Desmedt Jozef, de weduwe (geen vruchtgebruik) en b) Buggenhout Helena Joanna, eigenares te Mazenzele (overlijden van Jozef Buggenhout)
- 1889, erfenis: a) Buggenhout-Desmedt Jozef, de weduwe en kinderen en b) Buggenhout Helena Joanna, eigenares te Mazenzele
- 23.05.1905, deling: Verdoodt-Buggenhout  Jan Frans, zonder beroep te Mazenzele (notaris Wijnants)
- 13.01.1914, verkoop: Permentier-De Meersman Hendrik, landbouwer te Moorsel (notaris Wijnants - beschreven als wind- en stoommolen)
- 10.08.1917, verkoop: Vanderstraeten-Van Nieuwenborgh Jean Ferdinand, te Mazenzele (notaris Hinssen)
- 22.11.1917, verkoop: Vanderstraeten-Verhavert Frans Lodewijk, pachter te Mazenzele (notaris Hinssen)
- 26.06.1959, gift: Vanderstraeten-Van der Stappen Emiel Jan Maria, molenaar te Mazenzele (notaris D'Hollander)
- 2014, eigenaar: Vanderstraeten Raf, Mazenzele

De bakstenen molen was vroeger witgekalkt, met gecementeerde plint. Later werd de molen uitgebreid met een laagbouw, uitgevoerd in baksteen met gecementeerde plint en met een pannen lessenaarsdak.

In 1862 werd een stoommachine geplaatst, die in 1899 verwijderd werd.

In 1910 brandde de molen af. De romp werd in 1912 ingekort (de vierde zolder werd verwijderd). In dat jaar kwam een machinekamer met een nieuwe stoommachine in een nieuw opgericht bijgebouw tot stand. De roeden uit 1906 werden verkocht. In 1913 werd de maalinstallatie vernieuwd. De bijgebouwen die waaiervormig aan de molenromp werden toegevoegd dateren van 1918.
De molen werkte nog verder met stoom en sinds 1929 met een elektromotor van S.E.M. (Société d'Electricité et de Mécanique) uit Gent. De motor is van het type R.V. 63 B/4 en is een driefasige, asynchrome motor (220/230). De firma Bonte uit Leuven plaatste een (nog bewaarde) cilindermolen met twee verticale gangen en een houten aanvoergedeelte met kijkglas.
Nu is alle bedrijvigheid gestaakt.
Omwille van de aanwezigheid van de mechanische maalderij in de romp, werd de molen op 4 februari 1999 beschermd als monument en samen met de omgeving als dorpsgezicht.

Bouwkundige en technische beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed, 1999).

Bakstenen molenromp, oorspronkelijk van grondzeiler met nog drie zolders (de vierde zolder werd in 1912 verwijderd). Zolder 2 en 3 vormen nu één ruimte. Plat dak met troggewelf (baksteen + ijzeren I-profielen).
Bijgebouwen in bakstenen metselwerk (wit gekalkt).
Toegang gevormd door brede toegangspoort (rolpoort) en machinekamer.
Maalvloer op de gelijkvloerse verdieping (halve hoogte, op ijzeren poutrel met plankenvloer) met twee koppels maalstenen (frontale opstelling houten meelkuipen met gegalvaniseerde ijzeren wanden), één houten galg; gietijzeren raderwerk verbonden met motor in bijgebouwen d.m.v. riem in houten kast; lichtsysteem met handwielen; houten meelgoten.
Aanzet diverse jakobsladders (hout). Cilindermolen 'Louis Bonte - Louvain' met 2 gangen (verticaal) - houten aanvoergedeelte met kijkglas. Zolder 1: builmolen 'Louise Bonte' (hout). Graankuiser - trieur + stofafvoer (wanmolen).

Frans RINGOOT, Herman HOLEMANS & Jo DE SCHEPPER

Literatuur

Archieven
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1845)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)
- Archief Agentschap Onroerend Erfgoed, Jo De Schepper & Jo Wijnant, "Beschermingdossier DB002085", onuitgegeven, Gent, 1997.

Werken
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Maurice Willocx, "Verkoop van de molen van Mazenzele in 1913", in: HOM-tijdschrift, Heemkundig tijdschrift voor Opwijk en Mazenzele, jg. 9, 1997, nr. 1, p. 39-41.
"Over houten molens in Opwijk en Mazenzele", in: 11 september 2005. Opwijk. Open-Monumentendag", Opwijk, Heemkring Opwijk-Mazenzele, 2005, p. 41-52.
"Over houtwinners, houtverwerkers en –bewerkers, houthandelaren, timmerlieden en schrijnwerkers in Opwijk en Mazenzele", in: 11 september 2005. Opwijk. Open-Monumentendag", Opwijk, Heemkring Opwijk-Mazenzele, 2005, p. 24-40.

Persberichten
"De vijf verdwenen molens van Mazenzele", in: Het Laatste Nieuws, 4 januari 1972.