De Teerlingmolen staat aan de zuidzijde van de Weihoekdreef, aan de oostzijde van de vroegere Warande of het vroegere hof "Hof van Praat", op een van de hoogste plaatsen van de gemeente: 23 meter boven de zeespiegel. Na de afbraak van de hoeve is rond 2005 een nieuwe verkaveling met appartementen opgericht. De nieuwe wijk kreeg de benaming Teerlingwijk.
De molen is aan de westzijde van de nieuwe Teerlingstraat gelegen en kreeg de benaming Teerlingmolen. De naam "Oude Molen" werd niet meer weerhouden, omdat er verwarring mogelijk is met een andere plaats in Aalter die deze naam.

In 1769 gaf Pieter Roelandt in naam van graaf de Merode, heer van de Woestijne, de toelating aan Guillaume Waelput, die reeds pachter van de korenwindmolen was (zie Aalter, Banmolen, Plaatsemolen) "ter suydseyde vande vaert te erigeren ende te maecken eenen wintmolen dienende tot eenen stampmolen om daer mede te breken ende te stamppen cool, lijn ende andere saeden om olie te maecken ende te perssen maer niet om eenige graenen te malen".

Misschien waren er moeilijkheden met de hogere overheid, want het kwam enkel toe aan de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia om octrooien uit te reiken voor de oprichting van oliewindmolens. Hoe dan ook, de molen kwam er toch. We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen.

Guillaume Waelput werd opgevolgd door zijn schoonzoon Pieter-Jozef Van Ryckeghem die tot 1801 op de oliemolen verbleef. Pieter Jozef van Ryckeghem werd schepen van Aalter van 1790 tot 1793. Zijn moeder was een Gernaey uit Ruiselede. Hij was getrouwd met Catherine Rose Waelput (een molenaarsdochter uit Aalter) en overleed in 1817.

In 1805 verkocht hij de molen aan de erfgenamen van Ignace Gernaey uit Ruiselede.

In de 19de eeuw was het de molenaarsfamilie De Smet die op de molen woonde en werkte. Rond 1800 kwam de toen 22-jarige Henri De Smet uit Maldegem op de Teerlingmolen werken. De Smet maakte zijn weg niet alleen professioneel, maar ook in de politiek. Vanaf 1825 tot 1846 zetelde hij in de Aalterse gemeenteraad.

Eigenaars na 1830:
- voor 1833, eigenaar: Gernaey Ignace, de kinderen
- 11.06.1833, verkoop: De Smet-De Muynck Henri, olieslager te Aalter (notaris Libbrecht)
- 04.09.1846, erfenis: de weduwe en de kinderen (kinderen: a) De Smet Amelia, zonder beroep te Aalter, b) De Smet Ferdinand, molenaar te Aalter en c) De Rijcke Jean François, weduwnaar De Smet Sophie, landbouwer te Maldegem (overlijden van Henri De Smet)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe De Muynck van Henri De Smet)
- 17.08.1861, deling: De Smet-De Roo Ferdinand, olieslager te Aalter (notaris Goeminne)
- 17.10.1895, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw De Roo)
- 07.04.1896, erfenis: de kinderen (overlijden van Ferdinand De Smet)
- 02.11.1920, deling: a) De Smet Felix Alphonse Henri, b) De Smet Hippliet Felix, c) De Smet Marie Mathilde, d) De Smet Camille Louis Joseph en e) De Smet Marie Irma Antoinette (notaris Herteleer)
- later, erfenis: a) De Smet Marie Mathilde, b) De Smet Camille Louis Joseph en c) De Smet Marie Irma Antoinette (overlijden van Felix Alphonse en Hippolite Felix De Smet)
- 17.05.1943, erfenis: a) De Smet Camille Louis Joseph, zonder beroep te Aalter en b) De Smet Marie Mathilde, zonder beroep te Aalter (overlijden van Marie Irma De Smet)
- 10.12.1945, erfenis: De Smet Camille Louis Joseph, zonder beroep te Aalter (overlijden van Marie Mathilde De Smet)
- 10.01.1955, erfenis: Van Wonterghem-Danneels Oscar Frederik, landbouwer te Lotenhulle, later molenaar te Aalter (overlijden van Camillus De Smet)
- 26.07.1988, erfenis: de weduwe (voor 1/4 volle eigendom en 3/4 vruchtgebruik) en de kinderen (elk voor 3/20 naakte eigendom) (kinderen: a) Van Wonterghem Anna Elodie Maria, echtgenote Blancke Roger Jozef, studiemeester te Aalter, b) Van Wonterghem Armandus Augustus Alphonsus, garagist te Lotenhulle, c) Van Wonterghem Ester Maria Rachel, weduwe Van Nevel Christian, gararageuitbaatster te Aalter, d) Van Wonterghem Stefaan Ivan, landbouwer te Knesselare en e) Van Wonterghem Monique Hélène, echtgenote Van de Vivere Raymond, loodgieter te Aalter (overlijden van Oscar Van Wonterghem - "ruïne van molen")
- 2004, verkoop: projectontwikkelaar van woonwijk De Warande
- 2009, verkoop: gemeente Aalter

Op 11 juni 1833 kon Henri De Smet-De Muynck de molen kopen. De aankondiging van deze verkoop verscheen in een krant van mei 1833. De Teerlingmolen werd erin beschreven als "eenen schoonen Olie-Wind-Molen, met gerieflijk Woonhuys en magazijn, Schuer en stallen, ... Hof en Boomgaerd, al met levende Hagen omringd, ... noord-oost van de Kerk en van het dorp, palende aen de gronden van den marquis de Rodes, den graef de Merode en eenen processieweg." Henri De Smet werd als pachter vermeld. Notaris De Wilde uit Ruiselede stelde de molen openbaar te koop tegen de prijs van 6500 frank. De toenmalige eigenaars, de familie Gernaey, woonden inderdaad in het aanpalende West-Vlaamse dorp.

Na het overlijden van Henri De Smet in 1846 trad zijn zoon Ferdinand De Smet in zijn voetsporen. Met de molen als basis van het bezit, maakte hij verder zijn weg.

In 1862 liet hij de molen herbouwen in steen. In de grondvesten bevinden zich nog de teerlingen van de voorgaande houten molen. Enkele jaren later kocht hij nog een tweede molen (˜Den Teirlinck'), gelegen op amper 200 meter afstand. In 1882 installeerde De Smet een stoommachine in een stenen aanbouw. Op dat moment werden de wieken en de kap weggenomen zodat de molen zijn huidig uitzicht kreeg. De stoommolen diende als graanmolen.

Ferdinand De Smet overleed in 1896 en werd door zoon Kamiel opgevolgd. Hij zou in de loop van de 20ste eeuw de Teerlingmolen over aan de familie Van Wonterghem. De laatste molenaar-gebruiker was Jules Lambrecht.

In mei 1940 brandde de molenromp vollledig uit.

De plaatselijke afdeling van de Vlaamse Toeristenbond (VTB) maakte er in 1955 een uitkijktoren van. In 1968 begaf een vloerbalk onder een molensteen, waarbij een bezoeker werd gedood. Hierop werd de molentoren gesloten voor het publiek.

Op de begane grond staat nog een kollergang. Het houten steenwiel is beschadigd, vermoedelijk door de bovengenoemde instorting. De koningsspil en de slagbank zijn verdwenen. In de latere aanbouw buiten tegen de romp staat nog een maalstoel van de vroegere kleine mechanische maalderij. De elektromotor dreef  door middel van onderaandrijving één steenkoppel aan. Dit steenkoppel is ook voorzien van een steenkraan. Deze elektromotor is gedemonteerd en staat nu in de romp. Op dezelfde plaats ligt een gedemonteerde kaar van een vroegere steenkoppel boven in de romp. De houten trap naar de eerste verdieping is erg vakkundig gebouwd. De steunpilaar van de leuning heeft een zeer fraaie kop. De vloerbalken van de eerste verdieping zijn grotendeels ingestort. Op de eerste verdieping lagen twee steenkoppels. Eén koppel stenen is hergebruikt in de maalderij. Over het andere steenkoppel bestaat onenigheid. Ofwel is dat koppel stenen door de vloer gezakt en vervolgens verwijderd, ofwel is dat koppel stenen nog over op het niet-ingestorte deel.

Op de tweede verdieping zijn er nog restanten van het luiwerk. Het gaat om een enkelvoudig luiwerk waarvan de luitafel samen met de koning verdwenen is. Het luiwiel is aanwezig, zonder luitouw. De romp is bedekt met een betonplaat. Daarin is een extra ruimte met een opening naar het dak, zodat een uitkijkpost werd gevormd.

Op 22.04.2004 werd de romp met het interieur (waaronder de kollergang) beschermd als monument omwille van zijn industrieel archeologische waarde als zeldzaam voorbeeld van een als uitsluitend als oliemolen gebouwde windmolen uit 1824.

De molen op de Warande, de Teerlingmolen, is dringend aan restauratie toe. De beschermde molen is sterk vervallen en onveilig. De molen vormt een smet op het Warandepark en de omliggende woonbuurt terwijl de molen het pronkstuk van het gebied zou moeten zijn.
In 2004 sloot de gemeente een overeenkomst met de projectontwikkelaar van de Warandesite af, waarin ze restauratie van de molen tegen 31 december 2007 beloofde. In deze overeenkomst is opgenomen dat het bestuur binnen de zes maanden nadat de projectontwikkelaar eigenaar is geworden van de molen, een dossier zal samenstellen voor restauratie van de molen. In 2005 werd rond de molen een woonwijk, de Warandewijk, ingeplant. De projectontwikkelaar van het woonpark ‘De Warande’ droeg de molen in 2009 de molen over aan de gemeente Aalter.
De projectontwikkelaar zou volgens de overeenkomst 50.000 euro betalen voor de restauratie van de molen. Op 2 mei 2011 besliste het college van burgemeester en schepenen om een restauratiedossier op te maken en in te dienen. De opmaak is inmiddels voltooid.
Op 12 november 2013 stelde de gewestelijk erfgoedinspecteur een proces verbaal op over de slechte toestand van de Teerlingmolen.

Na overname zou de gemeente de volledige verantwoordelijkheid voor de molen opnemen, in het bijzonder de verplichting tot restauratie.
Zodra de molen is gerestaureerd, waarbij de richtdatum 31 december 2007 was, zou de projectontwikkelaar 50 000 euro betalen voor de restauratie. Van deze afspraken is tot nu toe niets in huis gekomen.

De molen op de Warande is beschermd als monument Voor de restauratie van beschermde monumenten kan het bestuur subsidie krijgen. De restauratie van de molen wordt geraamd op 445 000 euro; waarvan het bestuur zelf minimum 100 000 euro moet betalen. Hiervan wordt 50000 euro betaald door de projectontwikkelaar. Ondanks de herhaaldelijke aankondigingen diende het bestuur tot nu toe geen subsidiedossier ingediend.

Eind 2013 maakte de inspectie van Onroerend Erfgoed een proces-verbaal op over de schrijnende toestand van de molen. Het bestuur heeft de plicht om haar beschermde monumenten in stand te houden en te onderhouden. Door jarenlang geen enkele actie te ondernemen vervalt de molen verder. De huidige toestand van de molen is ronduit gevaarlijk voor spelende kinderen. De molen is afgezet met nadarhekkens. Maar daar klim je vlotjes over. En je kan zomaar in de onstabiele molen klimmen. De molen vormt dan ook een smet op het Warandepark en de omgevende woonbuurt.

De romp, de kollergang en de maalstoel worden hersteld. Eerst werd gedacht om een tearoom of buurthuis in te richten, maar daarvoor was er te weinig draagvlak. Ook is er te weinig parkeermogelijkheid in de omgeving. Daarom werd geopteerd een klein graanmuseum in te richten. De nog aanwezige kollergang zal elektrisch worden aangedreven. Buiten ligt ook nog een negen meter diepe waterput, die dicht is. Die wordt weer opengegooid en er wordt verlichting in aangebracht. De molenromp wordt geïntegreerd in de nieuwe dorpsontwikkeling en blijft zo een symbool van het verleden. Het renovatieontwerp wordt opgemaakt door het architectenbureau Sabine Okkerse bvba uit Horebeke.
Er komt geen gevlucht meer want de molen is volledig ingebouwd. De realisatie wordt niet voor 2020 voorzien. Een eerste raming bedroeg 500.000 euro, nu beloopt die al tot 600 à 700.000 euro. Er wordt een beroep gedaan op een onroerenderfgoedpremie van de Vlaamse Overheid. De resterende 100.000 euro wordt in twee gedeeld, 50.000 euro voor de verkavelaar van de Warande en 50.000 euro voor de gemeente.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Verkoopsadvertentie uit 1805
"Gazette van Gend", nr. 1186 van 10 therm. XIII = 29 juli 1805.
Uit de hand te koop bij de eigenaar, P. Joseph van Ryckeghem in Aalter: een onlangs uit de grond nieuw gebouwde oliewindmolen, met het huis en ongeveer één gemet erf, daar­ bijhorend.

Verkoopsadvertentie, "Gazette van Gend", 1833
Schoonen olie-wind-molen op Aeltre, te koopen.
Den Notaris De Wilde, residerende te Ruysselede, zal op Dynsdag 28 Mey 1833, ten vyf uren namiddag, in de herberg de Koornbloem, bewoond door Karel van Overbeke, te Ruysselede in het dorp, openbaerlyk verkoopen en finael laten verblyven:
Een schoonen Olie-Wind-Molen, met gerieflyk Woonhuys en Magazyn, Schuer en Strallen, mitsgaders 37 roeden 30 ellen Grond,  Hof en Boomgaerd, al met levende Hagen omringd, gestineerd te Aeltre, noord-oost van de Kerk en het dorp, palende aen de gronden van den marquis de Rodes, den graef de Merode en eenen processieweg.
Gebruykt ten pryze van 511 francs 56 centimen 's jaers, boven de lasten, met regt tot Meyavond 1834, door Hendrik de Smet, aen wie het roerende Werktuyg van den Molen toebehoort.
Is ingesteld op 6500 francs.
Tot nadere onderrichting zich te begeven ten Kantoore van den Notaris De Wilde voornoemd.

Gemeenteraad Aalter. Restauratie van de Teerlingmolen. Goedkeuring.
De molen op de Warande, de Teerlingmolen, is dringend aan restauratie toe. De beschermde molen is sterk vervallen en onveilig. De molen vormt een smet op het Warandepark en de omliggende woonbuurt terwijl de molen het pronkstuk van het gebied zou moeten zijn.
In 2004 heeft de gemeente een overeenkomst met de projectontwikkelaar van de Warandesite afgesloten, waarin ze restauratie van de molen tegen 31 december 2007 belooft. In 2009 werd de molen overgedragen van de projectontwikkelaar van het woonpark ‘De Warande’ aan de gemeente.
De projectontwikkelaar zal volgens de overeenkomst 50.000 € betalen voor de restauratie van de molen. Op 2 mei 2011 werd door het college beslist om een restauratiedossier op te maken en in te dienen. Ondanks de veelvuldige aankondigingen, werd het subsidiedossier nog steeds niet ingediend.
Op 12 november 2013 stelde de gewestelijk erfgoedinspecteur een proces verbaal op over de slechte toestand van de Teerlingmolen.

Afspraken met de bewoners en projectontwikkelaar – zie overeenkomst in bijlage
In 2004 sloot het gemeentebestuur een overeenkomst af met de projectontwikkelaar van de Warandesite. In deze overeenkomst is opgenomen dat het bestuur binnen de zes maanden nadat de projectontwikkelaar eigenaar is geworden van de molen, een dossier zal samenstellen voor restauratie van de molen;
Na overname de gemeente de volledige verantwoordelijkheid voor de molen zal opnemen, in het bijzonder de verplichting tot restauratie;
Zodra de molen is gerestaureerd , waarbij de richtdatum 31 december 2007 is, de projectontwikkelaar 50 000 euro zal betalen voor de restauratie.
Van deze afspraken is tot nu toe niets in huis gekomen.

Een historisch monument
De molen op de Warande is beschermd als monument omwille van zijn industrieel archeologische waarde als zeldzaam voorbeeld van een als uitsluitend als oliemolen gebouwde windmolen uit 1824.
Voor de restauratie van beschermde monumenten kan het bestuur subsidie krijgen. De restauratie van de molen wordt geraamd op 445 000 euro; waarvan het bestuur zelf minimum 100 000 euro moet betalen. Hiervan wordt 50 000 euro betaald door de projectontwikkelaar. Ondanks de herhaaldelijke aankondigingen diende het bestuur tot nu toe geen subsidiedossier ingediend.

Inspectie tikt bestuur op de vingers – graag inspectieverslag toevoegen in bijlage –
Eind 2013 maakte de inspectie van Onroerend Erfgoed een proces verbaal op over de schrijnende toestand van de molen. Het bestuur heeft de plicht om haar beschermde monumenten in stand te houden en te onderhouden. Door jarenlang geen enkele actie te ondernemen vervalt de molen verder.
Toestand is gevaarlijk – zie foto in bijlage
De huidige toestand van de molen is ronduit gevaarlijk voor spelende kinderen. De molen is afgezet met nadarhekkens. Maar daar klim je vlotjes over. En je kan zomaar in de onstabiele molen klimmen.
De molen vormt dan ook een smet op het Warandepark en de omgevende woonbuurt.

Literatuur

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend, nr. 1186 van 10 thermidor XIII =29 juli 1805 (verkoopsadvertentie)
Gazette van Gend, 1833 (verkoopsadvertentie)

Werken
J. Van Overstraeten, "Molens te Aalst (Limb.) en Aalter", in: Toerisme, XXIII, 1944, p. 72-74.
Arthur Verhoustraete, "Molens binnen het maalgebied van het Land van de Woestijne", Appeltes van het Meetjesland, jaarboek 2, 1950, p. 32-42.
Arthur Verhoustraete, "Molens van Aalter na 1795", in: Appeltjes van het Meetjesland, jaarboek 2, 1950, p. 42-48.
Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985.
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25).
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996.
P. Laroy, "Ferdinand De Smet (1822-1896). Beknopte levensbeschrijving van een molenaar-politicus te Aalter", in: Land van de Woestijne, jg. 14, 3-4, p. 3-29.
Peter Laroy, "De 'Teerlingmolen' op de Warande, in: geschiedenisvanaalter.blogspot.com (toegevoegd op 11.05.2010).

Mailbericht
Marnix Van Ryckeghem, Brugge, 02.12.2014.

Persberichten
Ingrid Castelein, "Warandewijk krijgt buurthuis in molen. Beschermde molen wordt tegen 2013 gerestaureerd", in: Het Nieuwsblad, 26.11.2008.
Ingrid Castelein, "Molen Warande", Het Nieuwsblad, 12.06.2009.
Erwin Mynsberghe, "Monument wordt gerestaureerd tot graanmuseum. Teerlingmolen krijgt oude glorie terug", Het Nieuwsblad, 31.01.2011.
Erwin Mynsberghe, "Restauratie Teerlingmolen", Het Nieuwsblad, 16.07.2011.
Erwin Mynsberghe, "Teerlingmolen is aan grondige restauratie toe. Mogelijk tentoonstellingsruimte", Het Nieuwsblad, 12.02.2014.
Joeri Seymortier, "Inspectie boos over verval Warandemolen. Nog geen restauratie beschermd monument bij gebrek aan subsidie", Het Laatste Nieuws, 12.03.2014
Joeri Seymortier, "Nog jaren wachten op subsidies voor restauratie van 600.000 euro. Geen buurthuis in Warandemolen", Het Laatste Nieuws, 31.10.2015.
Erwin Mynsberghe, "Restauratie Teerlingmolen niet voor 2020", Het Nieuwsblad, 20.10.2015.