Het Stampkot of de Stampkotmolen is een stenen olie- en graanmolen, type bergmolen met brede konische kuip, aan de zuidzijde van de Lembergsesteenweg (nr. 106).

Op 23 juli 1787 bekwam Francies De Doncker het octrooi (bewaard in het Rijksarchief Gent) van de Oostenrijkse keizer Jozef II voor de oprichting van een stenen oliewindmolen. Het gehele domein van de begoede familie De Doncker reikte tot de grijze hoeve aan de Lembergsesteenweg nr. 134, op de hoek met de Burgemeester Maenhautstraat.

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Merelbeke uit 1821:
"Le premier moulin, situé Section C n° 136 et appartenant au Mr François Dedoncker, est construit en briques et mû par le vent, il sert à la fabrication de l'huile et à moudre les grains. L'expert n'a pû se procurer le bail de cette usine étant exploitée par le propriétaire, mais étant située avantageusement, il estime qu'elle doit être évaluée en revenu brut à fl. 210. Déduction du tiers pour réparations donne un revenu net de 140.00".

In 1854 was de molen ingericht als oliemolen en korenmolen (met drie steenkoppels) en kon hij ook een dorsmachine aandrijven (zie bijlage).

We zien de molen aangeduid:
- in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het rond grondoppervlak van een stenen molen
- op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de aanduiding "M(oul)in". 

Opeenvolgende eigenaars:
- 1787, oprichting: De Doncker Francis
- voor 1834, eigenaar: De Doncker-Vermeiren Francis, landbouwer te Merelbeke
- later, erfenis: de erfgenamen (na het overlijden van het echtpaar)
- 13.08.1840, deling: a) De Doncker Jean, landbouwer te Merelbeke, b) De Doncker Charles, landbouwer te Merelbeke en c) De Doncker Amelie, landbouwster te Merelbeke (notaris De Saegher)
- later, erfenis: a) De Doncker Jean, landbouwer te Merekbeke en b) De Doncker Amelie (overlijden van Charles De Doncker)
- 25.08.1876, erfenis: De Doncker Amelie, landbouwster te Merelbeke (overlijden van Jean De Doncker)
- 28.03.1899, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Amelie De Doncker)
- 18.12.1900, verkoop: Maenhaut-Regibo Jules, eigenaar te Lemberge (notaris Hebbelynck)
07.02.1923, verkoop: Van Helleputte-Verstraeten Constant, handelaar te Lemberge en later te Merelbeke (notaris Verstraeten - woonhuis met windmlen genaamd 'het Stampkot')
- 28.04.1932, erfenis: de kinderen (overlijden van Constant Van Helleputte)
- 10.07.1945, deling:Van Helleputte-Van Durme Florimond, handelaar te Moortsele (notaris Beyaert)
- 28.07.1984, erfenis: de weduwe (voor vruchtgebruik) en de kinderen (elk voor 1/4 naakte eigendom) (kindeen: a) Van Helleputte Flora, echtgenote Baele Raphaël, te Balegem, b) Van Helleputte Andrea, echtgenote Melkebeke Julien, te Zottegem, c) Van Helleputte Antoine te Nevele en d) Van Helleputte Rita, echtgenote Astaes Stanislas, te Wetteren (overlijden an Florimond Van Helleputte)
- voor 1987, eigenaar: Aert-Van Hoorebeke Jean René, te Merelbeke
- 2014, eigenaar: dhr. Astaes

Een werkman was op donderdagmorgen 21 juni 1888 bezig met het witten van de molen, terwijl deze in werking was. Hij wilde voorbij de wieken gaan, toen hij plots gevat werd en ongeveer 25 meter ver geworpen werd. De ongelukkige werd in bedenkelijke staat opgenomen en onmiddellijk  naar zijn woning overgebracht waar men geneeskundige hulp inriep.

In 1902 werd een stoomachine geplaatst. In oktober 1914 was in de molen een tijdelijk veldhospitaal voor soldaten ingericht. (Hiervan bleef een prentkaart bewaard).
Rond 1945 werd de molen ontmanteld. Vanaf 1927 was in de molen een mechanische maalderij gevestigd. Deze werd vermoedelijk ook rond 1945 buiten werking gesteld. De romp werd ingericht als magazijn en werd later ingericht als woonruimte. Dat is het nog steeds.

Bouwkundige beschrijving (Chris Bogaert & Mieke Verbeeck, Agentschap Onroerend Erfgoed)
Behouden steekboogvormige inrijpoort. Met baksteen omlijste rechthoekige gevelnis met H. beeld boven de rechte druiplijst van de steekboogdeur. Steekboogvenster rechts met kleine roedenverdeling. Van het moleninterieur blijft niets meer over.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Windmolen drijft dorsmachine aan (1854) Uit: "de Akkerbouw", 21 augustus 1854.
"De kinderen De Doncker bebouwen 19 hectaren land. Ze hebben eenen grooten windmolen, waarin eene oliestamperij en drie koppels molensteenen voor het malen van graan bestaan; deze molen brengt daarenboven eene machien voor het dorschen in beweging. Een windmolen om een dorschtuig in beweging te brengen, zou mij toeschijnen eene onbezonnene zaak te wezen. De wind is zoo grillig, zoo onstandvastig, dat molenaars en schippers er dagelijsch meer en meer aan verzaken, alhoewel hij zijne kracht kosteloos schenkt. Op den wind wachten, dat is schier eene aalmoes te gemoet zien. Doch als men eenen grooten schoonen molen bezit en eene niet al te groote hoeveelheid graan te dorschen heeft, spaart men kosten van oprichting en jaarlijksche uitgaven, door den molen de zorg over te laten om het dorschtuig in beweging te brengen. Deze gedachte is met veel geluk verweezenlijkt geworden bij de heeren De Doncker: hun dorschtuig klopt 45 hectoliters per dag uit, en de wind zou zeer lui meoten zijn om den oogst van 19 hectaren niet eerder uitgeklopt te hebben, dan de schuurdorschers de zolders der buurlieden hebben gevuld."

Gazette van Brugge en der provinice West-Vlaanderen, 25.05.1888 (95ste jg., nr. 77), p. 3, kol. 1.
Ongeluk. Donderdag morgend is een droevig ongeluk gebeurd te Lemberge.
Een werkman was bezig met een windmolen te witten terwijl deze in gang was, en wilde voorbij de zeilen van den molen gaan toen hij eensklaps gevat werd en ongeveer vijf en twintig meters verre geworpen werd.
Den ongelukkige in bedenkelijken staat opgenomen en terstond naar zijne woninge overgebracht waar men geneeskundige hulp ingeroepen heeft.

Literatuur

Landkaarten
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Gedrukte bronnen
- De Akkerbouw", 21 augustus 1854.
- Gazette van Brugge en der provinice West-Vlaanderen, 25.05.1888 (95ste jg., nr. 77), p. 3, kol. 1.

Werken
Frans De Potter & Jan Broeckaert, Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, arrondissement Gent, deel 5, Gent, 1864-1870.
Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985, p 400-401.
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
"Zo gingen de wieken..." in Merelbeke, in: Infomagazine Merelbeke, september 2010, p. 10-14.
Bogaert C. & Verbeeck M., "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N2", Brussel - Turnhout, 1989.

Persberichten
André Vlerick, "Merelbeke pakt uit met Molenroutekaart en info over verdwenen en nog bestaande molens", in: Het Nieuwsblad, 10.09.2010.