De Stokerijmolen is een houten korenwindmolen op een kunstmatige molenwal aan de oostzijde van de Brugsesteenweg (tussen de huisnummers 390 en 392), wijk 't Hoge. Zijn benaming heeft te maken met zijn oorspronkelijke functie: het malen van mout voor de nabijgelegen stokerij.

De staakmolen werd er in 1796 opgericht door Louis Clement Carpentier. Hij kocht in Kortrijk de Maelgeulemolen aan (een houten oliewindmolen op de hoek van de huidige Condédreef en de Aalbeeksesteenweg) en liet die overbrengen naar de huidige standplaats in Kuurne.

Bouwheer Louis Clement Carpentier was geboren te Lendelede op 23 november 1747 en overleed te Kuurne op 2 augustus 1802. Hij huwde te Kuurne in 1774 met Barbara Theresia Holvoet (Kuurne, 1753-1828), landbouwster-distilleerster. Hun oudste zoon, eveneens Louis Clement Carmentier, huwde te Kuurne in 1804 met Barbara Theresia Vandewiele en werd molenaar-stoker in Zwevegem. Hun jongste zoon Petrus Josephus Leopoldus Carpientier (Kuurne, 1791-1863) huwde te Kuurne in 1813 met Dorothea Rosalia Vanderghinste en werd likeurstoker, landbouwer en gemeenteraadslid van Kuurne.

De molen ging evenwel over naar dochter Rosalia Carpentier (Kuurne, 1786-1836), naaister-molenaarster, die op 20 januari 1820 huwde met Joannes Lambracht (°Sint-Baafs-Vijve 25.11.1788). Deze Lambrecht overleed te Kuurne op 24 mei 1820, amper 31 jaar oud en 4 maanden na zijn huwelijk. Rosalia Carpentier huwde een tweede keer in 1823 met molenaar Joannes Kindt (°Sint-Baafs-Vijve 1786 - + Oostrozebeke 1845). Na het overlijden van Rosalia Carpentier in 1836 ging de molen over naar hun zoon Clemens Kindt (°1825, gehuwd te Meulebeke in 1860 met Maria Ludovica Wullaert).

De Stokerijmolen werd in 1957 buiten werking gesteld door molenaar Cyriel Vergaever en in 1960 door de gemeente Kuurne aangekocht.

De staakmolen van Kuurne werd in juli-augustus 1963 hersteld door de molenmakers Robert Van de Kerkhove uit Ingelmunster en de gebroeders Herman en Guido Peel uit Gistel. De kastwegen werden vernieuwd, de kap en de windweeg, beslagen met eternietschaliën, nieuwe teerlingen, enz.  De molen werd geheel met carbolineum bestreken. Dit product beschermt zeer goed het hout doch ziet in het begin nogal zwart. Reeds verscheidene van onze molens werden na herstelling aldus ingesmeerd.

In 1980-1983 werd de molen volledig gedemonteerd en gerestaureerd door de niet meer bestaande firma Cottenier uit Aalbeke, onder leiding van architect Paul Goethals (1933-2011) uit Brugge. Helaas was deze restauratie technisch onvolmaakt, zodat de molen nog altijd met technische problemen kampt. Hij kon wel draaien, maar niet malen. Bovendien is de biotoop niet goed: hoge bomen bij de buur en vele bebouwing langs de Brugsesteenweg. Vrijwillige molenaars waren Jaak Veys en René Mahieu.

Tijdens de storm die op 18 januari 2007 over Zuid-West-Vlaanderen woedde, diende de brandweer een wiek van de Stokerijmolen vast te zetten aan een zeilhaak van een roede (een niet-stabiele plaats). De gemeente Kuurne liet in 2013 de lekkende kap dichten door 't Gebinte Molenbouw uit Erpe-Mere en daarna nogmaals door een lokale firma.

De gemeente Kuurne voorzag 20.000 euro in 2014 voor de uitvoering van een studie en 80.000 euro in 2017 om de Stokerijmolen maalvaardig te herstellen (goedkeuring door de gemeenteraad van 10 juli 2014). Dat zou 20% van de totale kostprijs zijn van een renovatie, de rest zou de Vlaamse Overheid neertellen. In 2017 liet de gemeente een beheersplan opmaken door de IOED Leiedal uit Kortrijk.

Eigenaars en molenaars:
- 1796: Carpentier-Holvoet Louis Clement, Kuurne
- 02.08.1802, erfenis: weduwe Barbara Theresia Holvoet en kinderen van Louis Clement Carpentier (overlijden van Louis Clement Carpentier)
- 1820: Lambrecht-Carpentier Jan, molenaar te Kuurne (huwelijk op 20.01.1820 met dochter Rosalia Carpentier)
- 24.05.1820, erfenis: weduwe Rosalia Carpentier en kinderen van Jan Lambrecht  (overlijden van Jan Lambrecht)
- 1823: Kindt Joannes, gehuwd met Rosalia Carpentier
- 16.01.1845, erfenis: Kindt Clement (overlijden van vader Joannes Kindt)
- 20.10.1858, verkoop: Deboutte-Kindt (later gehuwd met Verloo) Ivo, molenaar te Kuurne (notaris Deschietere)
- 07.11.1900, gift: Deboutte-Catry Polydoor Victor, zonder beroep te Kuurne (notaris Verstraete)
- 13.04.1921, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Catry)
- 09.11.1921, verkoop: a) Vergaever Cyriel Joseph, molenaar te Kuurne en b) Vergaever Cyrille Clara, landbouwster te Kuurne
- 09.09.1960, verkoop: Gemeente Kuurne (beslissing burgemeester).

Zie ook: Kortrijk, Maelgeulemolen

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Jaarlijks aantal asomwentelingen
1994:       0
1997: 4.394
2001: 4.622 
2002: 3.596
2003: 2.274
2004: 4.430
2005: 4.009
2006: 4.339
2007:        0
2008:        0
2009:        0
2010:        0
2011:        0
2012:        0
2013:        0
2014:        0
2015:        0
2016:        0
2017:        0

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (p. 104)(uitgegeven handschrift uit 1931).
Opmerkenswaardig is het te zien, al hoewel de bouwtrant der houten molens sedert 6 eeuwen geen, of geen verandering onderging, dat de opschik der molens zoveel verschilt.
Daar waar de staak (van de houten Bergmolen te Tiegem) van 1267 een ruw bekapte boom is, dus bewerkt maar zonder pracht of praal, vind ik de staak van de molen op de Hoogte te Kuurne, gaaf geschaafd en wat meer is, in paneel ingewerkt louter als een meubelstuk.

Jakob Vermandere, "Beheersplan voor beschermde monumenten", leiedal.be (06.03.2017).
Bij het beheer van onroerend erfgoed is het belangrijk na te denken over de ambities op langere termijn. Die kan je concretiseren in een beheersplan, een document waarin je onder meer vastlegt welke werkzaamheden waar en wanneer nodig zijn voor een beschermd goed. Een beheersplan omvat:
de identificatie en afbakening van de site
een historische nota
de inventarisatie van erfgoedelementen
de beschrijving van de erfgoedwaarden
de visie op het toekomstig beheer
de opsomming en verantwoording van de beheersmaatregelen
een voorstel van opvolging en evaluatie
De IOED Leiedal maakt beheersplannen op in opdracht voor lokale besturen. Zo maakt de IOED onder andere beheersplannen op voor het Stationsgebouw in Avelgem, de Stokerijkmolen in Kuurne, de Vestingen in Menen, en de Transfosite en de Klockemolen in Zwevegem. 

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Brugge, Kadasterarchief West-Vlaanderen, Kuurne, Primitief kadasterplan
- Archief Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, archiefnummer W/00660.
- Atlas der Buurtwegen (ca.1844)
- Topografische kaart Ph. Vandermaelen( ca. 1850)
- Kadastrale kaart P.C. Popp (ca. 1860)

Werken
Westvlaamse windmolens. De Stokerijmolen te Kuurne en de vlaszwingelmolen Quartier te Kuurne, in Curiosa, jg. 34, 1996, nr. 335, pp. 29-32.
Cornilly Jeroen, Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel 1. Arrondissementen Ieper, Kortrijk, Roeselare, Tielt, Brugge, 2001, p. 137.
Devliegher Luc, De molens in West-Vlaanderen, Tielt/Weesp, 1984, p. 282-283 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9).
Devyt Chr., Onze windmolens in 1963, Biekorf, 1963.
Devyt Chr., Westvlaamse windmolens. Inventaris volgens de toestand op 1 januari 1965, Brugge, 1966, p. 89.
De Gunsch A. m.m.v. Moeykens S., "Inventaris van  het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kuurne,  Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL37", 2008.
Een dorp in de west: Kuurne, een vlassersgemeente met een rijk agrarisch verleden, in Curiosa, jg. 33, 1995, nr. 326, p. 12-18.
Metsens J., Geschiedenis en evolutie van de gemeente Kuurne met commentaar over de Leieslag- mei 1940, Brugge, 1959, p. 8-160.
Holemans Herman, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997, p. 61-62.
S. Vroman, De Kuurnse Stokerijmolen is terug, in: Molenecho's, XII, 1984, p. 139-141;
J. Van Gaver & F. De Brabandere, Stokerijmolen in Kuurne gerestaureerd, in: De Leiegouw, VI, 1964, p. 126 en VII, 1965, p. 123;
De beschermde Stokerijmolen, in: Info-Kuurne, 1979, nr. 2, p. 11-12 en 1980, nr. 4, p. 27;
De Kinderen Els, Indrukken uit West-Vlaanderen [Gits, Kuurne, Leisele, Pollinkhove]", in: Levende Molens, jg. 6 (1984), nr. 6, p. 44-46, ill., portr.
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (p. 100-102)(uitgegeven handschrift uit 1931).
"De Stokerijmolen", in: Info Kuurne, 1984, nr. 5, p. 5-15.
Dendooven L., "Dit is West-Vlaanderen", Sint-Andries, 1959-1962, p. 930, 937.
"Van Cuerne tot Kuurne. Het dorp van toen", Kuurne, 2007, p. 199-203.
Van Houdenhove F. & Van Wezemael L., "De geschiedenis van de Kuurnse Sint-PIetersparochie", Kuurne, 1996, p. 74.
Provinciale draaipremie voor ambachtelijke molens. Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2004-2009, in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVI, 2010, 3, p. 115-118.
Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2010, in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVII, 2011, 1, p. 50.

Persberichten
- GPK, "Stokerijmolen in Kuurne volgend jaar weer voor helft maalvaardig", Het Nieuwsblad, 20.06.1992
- "Wind waait alles weg", in: Het Nieuwsblad, 19.01.2007.
SFK, "Erfgoed", in: Het Nieuwsblad, 07.02.2008.
- Joyce Mesdag, "Renovatie Stokerijmolen roept discussie op", Het Laatste Nieuws, 26.07.2014.
- "Kuurne is ambitieus naar toekomst", kuurne.be (16.12.2016).
JME, "Kuurne. Molen verhuist NIET naar Vlaspark", Het Laatste Nieuws, 25.04.2017.
- Jakob Vermandere, "Beheersplan voor beschermde monumenten", leiedal.be (06.03.2017).
- Olaf Verhaeghe, "Gemeente investeert fors in restauratie Stokerijmolen. Herstel van trots van Molenwijk", Krant van West-Vlaanderen, 10.05.2019.