Deze bakstenen stellingmolen met opgemetselde gaanderij staat aan de zuidzijde van de Koestraat (nr. 63), bij het Tabaksmuseum.

Hij werd vermoedelijk tussen 1800 en 1805 gebouwd. De oliemolen kwam ten laatste in 1837 in het bezit van de familie Vanelslande. De naam Briekenmolen werd waarschijnlijk van bij de bouw aan de molen gegeven. Het is immers een bakstenen stellingmolen. In 1840 noemt de straat naar de molen de Briquemolenstraat (deel van de Koestraat). In de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) vinden we de benaming "M(oul)in de Briques".

De molen was uitgerust met 2 koppels oliepletstenen, 3 koppels maalstenen en een haverpletter. In de molen hebben in de loop der tijden allerhande werktuigen gedraaid: zwingelmolens, vlasbrekers, een zaagmachine, een slijpsteen, een kleine dorsmachine,... alle aangedreven door de molen.

De Bestendige Deputatie van de provincie West-Vlaanderen gaf op 26 september 1844 de toestemming aan Cesar Van Elslande om in de oliewindmolen ook graan te malen.

Eigenaars sinds 1834:
- voor 1834, eigenaar: Van Elslande Jan, koopman te Comines
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van Jan Van Elslande)
- 01.05.1841, deling: Van Elslande-Van Elslande Cesar Bernard, eigenaar te Wervik
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van Cesar Bernard)
- 10.05.1881, deling: Van Elslande-Vandermersch Charles, eigenaar te Wervik (notaris Vaneecke)
- 27.07.1912, erfenis: a) Van Elslande-Vandermersch Charles, de weduwe en b) Van Elslande-Victoor Karel Adolf, advocaat te Wervik (overlijden van Charles Van Elslande)
- 04.06.1925, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Victoor)
- 12.03.1959, erfenis: de kinderen (overlijden van Karel Van Elslande)
- 09.10.1962, verkoop: Vennootschap nv "Brouwerij van Stacegem" te Harelbeke (notaris Desimpel)
- 06.11.1972, oprichting maatschappij: Immobrouw nv (later genoemd Brouwerij mouterij Zeeberg) (notaris Vandekerckhove)
- 22.08.1980, verkoop: Stad Wervik (aankoopcentrum Brugge)

De Briekenmolen was de enige windmolen van Wervik die de eerste wereldoorlog overleefde. Weliswaar was hij beroofd van kap en wieken, maar geraakte spoedig weer hersteld.

Tijdens de tweede wereldoorlog legde de bezetter de zegels op de molen. In 1946 verliet de laatste molenaar, tevens vuurwerkmaker, Pierre Hebben (afkomstig van de Molen Hebben te Langemark) de Briekenmolen. Daarmee was de aftakeling begonnen. De molen is sinds 10 december 1947 een beschermd monument. De bijgebouwen, van recentere datum, zijn niet beschermd. In 1962 werd het hele complex aangekocht door de nv "Brouwerij van Stacegem" te Harelbeke die er een restaurant-dancing in installeerde. Uit die tijd dateert de bakstenen omgang rond de molen.

In 1979-1980 verwierf de stad Wervik de molen en de bijgebouwen. Het restauratiedossier, opgesteld door architect Paul Goethals uit Brugge (1933-2011), kende een lange administratieve lijdensweg. Pas op 20 januari 1987 kon overgegaan worden tot aanbesteding van de restauratiewerken, die werden uitgevoerd door de firma Cottenier uit Aalbeke. De twee nieuwe gelaste roeden van 24,80 meter werden in 1993 vervaardigd door de firma Derckx uit Wessem (NL). De Witte Molen is sinds de voltooiing van de werken in 1994 opnieuw maalvaardig In de bijgebouwen is het Tabaksmuseum ingericht.

Af en toe worden onderhoudswerken uitgevoerd. Zo werd het kruiwerk in 2013 hersteld. In dat jaar werd er veel gemalen voor biotelers uit Watou, die erg tevreden waren met het meel. 

De Wervikse brandweer zaagde in april 2018 het hekwerk af tot aan de roeden, omdat de rotte, vallende stukken een gevaar vormden, in het bijzonder voor de klanten op het buitenterras van museumcafé ”In den Grooten Moriaen”. Molenbouw Wieme Roland & Kris uit Machelen (Zulte) demonteerde de roeden op 11 december 2019 en plaatste die, na een grondige behandeling, terug op 19 februari 2020, gevolgd door de aanbreng van nieuw hekwerk en windplanken en nog enkele andere herstellingswerken. Voor de montage werd een beroep gedaan op een zware hijskraan van de firma Mather uit Ardooie. De gelaste, lichtblauwgeverfde roeden (fabricaat Derckx, Wessem-NL, nrs. 749-750) uit 1993 zijn dan ook 24,80 meter lang en wegen ieder 1.200 kg. Tijdens de werken werd het stuk Koestraat tussen de Barrière- en de Briekhoekstraat volledig afgesloten voor het plaatsen van de montagekraan en de vrachtwagen en voor het transport. De werken kostten 47.601,40 euro. De stad Wervik kon rekenen op een erfgoedpremie (standaardprocedure) van ca. 20.000 euro van de Vlaamse Overheid.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Jaarlijks aantal asomwentelingen
1993:         0
1994:   2.070
1995: 34.444
1996: 13.782
2001: 19.336
2002: 17.122
2003:   9.714
2004:   1.804
2005:   6.067
2006:      664
2007:          0
2008:          0
2009:          0
2010:          0
2018:          0
2019:          0

Intekendatum: sept. 2007
Molen: Wervik (W.-Vl.), Briekenmolen, stenen bergmolen, koren- en oliemolen
Bouwheer & ontwerper: Stad Wervik, Technische Dienst
Opdracht: Onderhoud, o.m. op punt stellen mechanisme, consolidatie moerbalkkoppen, vernieuwing dakbedekking; onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking;
raming: €73.709,57 (incl. btw)
Plaats aanbesteding: Stadhuis, Sint-Maartensplein 16, 8940 Wervik
Toewijzing: Wieme Roland. & Kris Molenbouw, Zulte, €73.673,88

Gemeenteraad Wervik. Zitting van 4 september 2007.
Punt 23. Onderhoudswerken aan Briekenmolen
a. intrekking gemeenteraadsbeslissing dd. 22/12/2006
b. voorwaarden en gunningswijze - vaststelling.
Gelet op de beslissing van de gemeenteraad dd. 22 december 2006 betreffende de vaststelling van de voorwaarden en de wijze van gunnen voor het uitvoeren van onderhoudswerken aan de Briekenmolen;
Gelet op het geformuleerde advies van de Werkgroep Industrieel Erfgoed;
Aangezien verschillende items niet in het bestek en raming zijn opgenomen is het wenselijk om het bestek en raming aan te passen aan het advies van de Werkgroep
Aangezien de raming hoger is dan de oorspronkelijke raming;
Aangezien het bijgevolg wenselijk is om de beslissing van de gemeenteraad van 22 december 2006 in te trekken;
Gelet op het inspectieverslag nr. W - 57/50730/2006 van de VZW Monumentenwacht West-Vlaanderen Filiaal Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 31, 8200 Brugge;
Aangezien deze werken worden geraamd op € 73.709,57 BTW incl.;
Aangezien voor de uitvoering van deze werken krediet voorzien is in de begroting 2007 onder artikel 773/724-60;
Gelet op de wet van 24 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten,
Gelet op het K.B. van 08 januari 1996 betreffende de overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten en de concessies voor openbare werken;
Gelet op het K.B. van 26 september 1996 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken;
Gelet op de latere wijzigingen en aanvullingen van bovenvermelde wetgeving;
Gelet op de onderhoudspremie voor beschermde monumenten zoals opgenomen in het Besluit van de Vlaamse Regering van 14 juli 2004 tot het vaststellen van een onderhoudspremie voor beschermde monumenten en stads- en dorpsgezichten;
Gelet op het gemeentedecreet;
Op voorgestel van het college van burgemeester en schepenen
Na beraadslaging;
BESLUIT, met 22 ja-stemmen :
De volgende raadsleden stemmen ja :
Burgemeester Johnny Goos
Schepenen Rik Braem, Hendrik Ingelbeen en Youro Casier
Raadsleden Jozef Claeys, Eric Leyn, Alexander Vantomme, Filiep Vandecandelaere, Christophe Dejan, Geert Bossuyt, Ann-Catherine Cnockaert, Baudewin Libberecht, Bart Pauwelyn, Belinda Duverger-Beauprez, Lindsey Haghedooren, Yves Obin, Ann Ramon, Stephaan Vandamme, Doris Clarisse, Jean-Pierre Depuydt, Bart Pynket en Willy Delbecque
Artikel 1 :
De beslissing van de Gemeenteraad dd. 22/12/2006 betreffende de onderhoudswerken aan de Briekenmolen in te trekken.
Artikel 2 :
De onderhoudswerken aan de Briekenmolen met een raming ten bedrage van € 73.709,57 BTW incl. te laten uitvoeren.
Artikel 3 :
Deze werken te financieren met de kredieten voorzien in de begroting 2007 onder artikel 773/724-60 .
Artikel 4 :
De werken toe te wijzen via een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking.
Artikel 5 :
Voor de uitvoering van de werken een onderhoudspremie aan te vragen.
Artikel 6 :
Alle betrokken partijen in kennis te stellen van deze beslissing.

Memorie van toelichting
Naar aanleiding van het overmaken van het dossier voor het bekomen van een onderhoudspremie voor het beschermd monument de Briekenmolen ontvingen wij het advies van de Werkgroep Industrieel Erfgoed.
Het bestek en raming werd aangepast aan het advies van de Werkgroep. Bijgevolg wordt voorgesteld om de beslissing van de gemeenteraad van 22 december 2006 in te trekken en het aangepast bestek en raming opnieuw aan de gemeenteraad ter goedkeuring voor te leggen.
De werken worden geraamd op € 73.709,57, BTW inclusief. De onderhoudswerken worden toegewezen via een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking.

"Erfgoedcentrum de Briekenmolen opent de deuren", erfgoedzuidwest.be (april 2016)
Op zondag 24 april opent het nieuwe Erfgoedcentrum in Wervik haar deuren. Tot de zomer van 2015 was het gebouw ‘Het Tabakscentrum’ nog eigendom van de ‘Beroepsvereniging ter verdediging van de belangen van de tabakstelers’, ook gekend als het Tabakssyndicaat. Ondertussen kocht de stad Wervik het pand, renoveerde het en nam de Dienst Erfgoed & Museum er haar intrek in. In het nieuwe Erfgoedcentrum kan iedereen met een interesse voor erfgoed terecht.
In de leeszaal kunnen bezoekers terecht om boeken en tijdschriften rond geschiedenis, volkskunde en erfgoed in te kijken, stadsarchieven en verenigingsarchieven te raadplegen of om foto’s, postkaarten, film en documentatie te ontdekken. Iedere dinsdag, woensdag en donderdag van 14:00 tot 17:00 uur kan je er terecht, of na afspraak.
In het vernieuwde Erfgoedcentrum is er een volledig uitgeruste ruimte waar collectiestukken, documenten, archiefstukken en veel meer ontvangen worden. In deze werkruimte worden archief- en collectiestukken gereinigd, onderzocht, geïnventariseerd en gefotografeerd. Daarnaast is er ook een professioneel quarantainelokaal waar bepaalde stukken, in geval van besmetting, tijdelijk een onderkomen vinden en behandeld worden tegen schimmels, houtworm of andere besmettingen.
Kers op de taart is het nieuwe depot waar het stadsarchief, de collectie van het Nationaal Tabaksmuseum, historische materialen van verenigingen en veel meer op een professionele en veilige manier bewaard worden. 

John Desreumaux, "De Briekemolen", Stedelijke Oudheidkundige Commissie Wervik. Jaarboek 1995. p. 139-193.
Inleiding. Op 1 oktober 1994 werd de gerestaureerde Biekemolen (ook gekend als Stenen Molen of Witte Molen) plechtig ingehuldigd. Dat asuiteraard een mooie aanleidng om te gaan grasduinen in de geschiedenis van deze molen.
Tot nu toe steunde de meeste artikels op mondelinge overleveing. Een grondig hisorisch onderzoek, op basis van documenten en archiefstukken diende dan ook dringend te gebeuren.
In de hierna volgende tekst geven we chronologisch het gevoerde onderzoek weer. Meteen kan de lezer de zoektocht stap na stap meevolgen.

Publiaties over de Briekemolen

Marcel Penet, "Briekemolen bestaat ongeveer 150 jaar", Het Wekelijks Nieuws, 4 mei 1984.
Over de geschiedenis van de Briekenmolen, in wiens molenhuis het stadsbestuur in de loop van het jaar door BTK-ers aanpassingswerken wil laten uitvoeren, om er het tabaksmuseum in te richten, is wel een en ander gekend. Wijh ebbenhet allemaal op een rij gezet.
De gewezen voorzitter van de Stedelijke Oudheidkundige Commissie, Paul Gallant, vermeldt i zijn "Toponyumie van Wervik" (1963): "De Br

Literatuur

"Erfgoedcentrum de Briekenmolen opent de deuren", erfgoedzuidwest.be (april 2016)Chr. Devyt, "Westvlaamse windmolens. Inventaris volgens de toestand op 1 januari 1965", Brugge, 1966, p. 117;
Luc Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984, p. 404-407 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9).
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
Jeroen Cornilly, "Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel 1. Arrondissementen Ieper, Kortrijk, Roeselare, Tielt", Brugge, 2001, p. 226;
John Desreumaux, "De Briekemolen", in: Jaarboek Stedelijk Oudheidkundige Commissie Wervik, 1995, p. 139-192.
J.P. R(enier), "De Wervikse molens: een hoopvolle toekomst!", in: Jaarboek Stedelijke Oudheidkundige Commissie Wervik, XI, 1976, p. 80-84; overgenomen in: Molenecho's, V, 1977, p. 26-28;
J. Maes, "Wervikse molens", in: De Belgische Molenaar, LIV, 1959, p. 156, 190, 192;
J. Maes, "Nog over Wervikse molens", in: De Belgische Molenaar, LVII, 1962, p. 127, 140.
J. Maes, "Goed nieuws uit Wervik", in: De Belgische Molenaar, LIX, 1964, p. 368;
B. Delvoye, "De molens van Wervik", in: De Autotoerist, 9 december 1976;
J. P. Renier, "De Wervikse molens: een hoopvolle toekomst", in: Verslagen en Mededelingen van de Stedelijke Oudheidkundige Commissie Wervik, XI, 1976, p. 80-84;
A. Van Stappen, "De Brikkemolen te Wervik" in: Natuur- en Stedenschoon, LXIV, 1995, nr. 1, p. 17;
R. Defrancq, "Wervik", Wervik, 1963, 30 p., foto’s, krtn, pl.
R. Defrancq, "Wervik, Sint-Medarduskerk", Almar, p. 23-24. 
R. Defrancq, Bijdragen tot de geschiedenis van Wervik, 1960, 128 p., ill.; vol. 2, 1961, 225 p., ill.; vol. 3, 1966, 267 p.-XXX p., il.
"Provinciale draaipremie voor ambachtelijke molens. Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2004-2009", in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVI, 2010, 3, p. 115-118.
"Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2010", in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVII, 2011, 1, p. 50.
Jacques Lorthiois, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (124).
anhoutte Herman, "Het West-Vlaams Molenmemorandum nader door(ge)licht", Molenecho's, jg. 21, 1993, p. 64)71.

Mailbericht
Gerdy Corselis, 19.09.2013.

Persberichten
RW, V.T.B.-V.A.B.-Vertegenwoordigers van West-Vlaanderen vergaderingen te Wervik", Het Wekelijks Nieuws, 13.03.1961.
Norbert Trio, Willy Moons en Charles Rosseel (foto's Dries Buys), "Zo reilt en zeilt Wervik. Molens en kerk van Wervik wachten op restauratie", Het Nieuwsblad, 30.08.1972.
M.P., "Wervik's molens beschermd", De Weekbode, 13 april 1973.
Marcel Penet, "Birkemolen bestaat ongeveer 150 jaar", Het Wekelijks Nieuws, 04.05.1984.
P. Boncquet, "Wervikse Brikkemolen aan opsmukbeurt toe. Tabaksmuseum in aanbouw", in: Het Nieuwsblad, Kortrijk-Waregem-Menen, 17 juli 1985, p. 11, ill.;
LIM, "Geert Verbanck laat Brikkenmolen draaien", Het Nieuwsblad, 24.08.1993, p. 14;
LIM, "Wervikse Brikkenmolen draait weldra opnieuw", Het Nieuwsblad, 10.07.1993, p. 11;
LVW, "Gerestaureerde molen wordt parel aan de toeristische kroon. Laatste fase renovatiewerken Brikkenmolen gestart", Het Wekelijks Nieuws, 16.07.1993, p. 1, 27.
EDB, "Veel plannen voor het toerisme. Brikkenmolen heeft wieken", De Weekbode, 10.09.1993;
DBEW, "Brikkenmolen is troefkaart. Ruim 18 miljoen fr. voor de restauratie, molenaar Geert Verbanck telt de maanden af", Het Laatste Nieuws, 10.07.1993, p. 15;
DBEW, "Molens en tabaksmuseum zijn troef", Het Laatste Nieuws, 04.09.1993, p. 11;
DBEW, "De geklasseerde Brikkenmolen heeft wieken terug", Het Laatste Nieuws, 03.09.1993, p. 23;
Oscar De Winter, "Ook Briekenmolen wordt opnieuw maalvaardig gemaakt", Het Nieuwsblad, 06.02.2008.
DWC, "Briekenmolen", in: Het Nieuwsblad, 28.09.2007.
DWC, "Briekenmolen", in: Het Nieuwsblad, 28.10.2008.
EDB, "Werken aan molens", in: De Weekbode, ed. De Leie, 24.10.2008.
DWC, "Molens", Het Nieuwsblad, 15.01.2009.
Erik De Block, “Historische molens liggen stil. Stad wil beschermde monumenten tegen Pasen weer zien draaien”, Het Laatste Nieuws, 03.09.2015.
Erik De Block, "Brieken- en Kruisekemolen momenteel allebei defect. Stad hoopt molens tegen Pasen weer draaiend te krijgen", De Weekbode, ed. De Leie, 04.09.2015.
DBEW, "Brandweer verwijdert zeilen Briekenmolen", Het Laatste Nieuws, 29.03.2016.
Erik De Block, "Herstellingen laten op zich wachten. Molens draaien nog niet.", Het Laatste Nieuws, 30.03.2016.
Erik De Block, "Dreigt Briekenmolen omver te waaien?", Het Laatste Nieuws, 11.05.2016.
Erik De Block, “Wieken Briekenmolen worden in het voorjaar hersteld”, Het Laatste Nieuws, 12.10.2019.
Redactie KW, "Wieken van Wervikse Briekenmolen worden in het voorjaar hersteld", Krant van West-Vlaanderen, 17.10.2019.
"Wieken Briekenmolen worden gerestaureerd", focuswtv.be (11.12.2019)
Erik De Block, "Wieken van de Briekenmolen worden woensdag verwijderd voor restauratie", Het Laatste Nieuws, 10.12.2019.
DJR, "Briekenmolen vakkundig gekortwiekt", Het Nieuwsblad, 12.12.2019.
“Herstel Briekenmolen”, wervik.be (07.12.2019)
EDB, "Briekenmolen is zijn wieken kwijt", Krant van West-Vlaanderen, 20.12.2019.
“Wieken Briekenmolen worden gerestaureerd”, focus-wtv.be, 11.12.2019
Erik De Block, “Briekenmolen heeft zijn wieken terug”, Het Laatste Nieuws, 19.02.2020.
LVW, "Molens feeëriek verlicht", Krant van West-Vlaanderen, 11.12.2020.