De Baggemolen is een graanwatermolen op de Molenbeek aan de oostzijde van de Heidestraat (nr. 6), op 200 meter ten westen van de kerk van Wolvertem.

De watermolen werd voor 1403 opgericht. In dat jaar sloot het klooster van Groot-Bijgaarden voor drie jaar een pachtcontract met "Jan van der Molen die men heet Bloem". Samen met de molen werden ook verpacht: de "vivere ende euselkene daerneven gheleghen" (Rijksarchief Leuven, Kerkarchief 8108 p. 18v).

De benaming "Baggemolen" duikt voor het eerst in 1627 ("op den corenmolen tot wolvertem heetende den bachmolen ...", ongeklasseerd kerkarchief van Welle) en in 1682, alhoewel de molen zeker reeds in het begin van de 15de eeuw bestond. Op de kaart van Vandermaelen (ca. 1860) vinden we de benaming "Bugge Molen".

Het huidige gebouw dateert van 1748, zoals blijkt uit een in de watergevel ingemetselde steen. In 1834 was de watermolen, samen met twee andere molens te Wolvertem (de watermolen van Imde en de windmolen op de Windmolenkouter) in het bezit van Maximiliaan de la Tour Tassis.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: de la Tour Tassis Maximiliaan Charles Pierre, te Ratisbonne (D)
- 1836, verkoop: Leemans Joannes Louis, molenaar te Wolvertem (verklaring burgemeester d.d. 09.10.1835)
- later, erfenis: de kinderen
- 19.12.1863, deling: De Smedt-Leemans Petrus Joannes, landbouwer te Wolvertem (notaris Heyvaert)
- 23.09.1890, verklaring: De Smedt-Vanderperre Petrus Joannes
- 26.05.1895, begin vruchtgebruik: a) De Smedt-Verrijdt Martin Louis (voor naakte eigendom), landbouwer te Wolvertem en b) De Smedt-Vanderperre Pieter Jan (voor vruchtgebruik), molenaar te Wolvertem (notaris Van Zeebroeck)
- 06.05.1896, einde vruchtgebruik: a) De Smedt Dionies, b) De Smedt Pieter Jan en c) De Smedt Pieter Frans Henri (notaris Kips)
- 18.02.1902, verkoop: Goethals-De Bay Edmondus Marie Joseph Ferdinand Ghisleen, eigenaar te Gent (notaris Kips)
- 02.11.1919, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Edmond Goethals)
- 19.04.1931, erfenis: de kinderen (overlijden van weduwe De Bay)
- 03.08.1932, deling: Coppieters-Goethals Joseph Edmond Marie Leon Ghisleen, eigenaar te Brugge (notaris Van der Eecken)
- 29.03.1935, verkoop: Van den Eynde-Schoukens Romain Clement, landbouwer te Wolvertem (notaris De Smedt)
- 04.07.1951, verkoop: Vareman-Wijnant Augustinus Céline, wasser te Wolvertem (notaris De Smedt)
- 2015, eigenaar: A. De Leebeeck

In 1944 waw een ruwoliemotor aanwezig, maar er werd ook nog met waterkracht gemalen. Augustinus Vareman, wasser te Wolvertem, kocht de molen in 1951 aan en liet hem ombouwen tot wasserij.

Het gebouw is thans gerenoveerd als woning, in het bezit van A. De Leebeeck, gehuwd met de dochter van August Vareman. Het metalen bovenslagrad en het binnenwerk zijn verwijderd. Het sluiswerk, nu in verval, en de waterval zijn nog aanwezig.

Lieven DENEWET & Frans RINGOOT

Literatuur

Rijksarchief Leuven, Kerkarchief 8108 p. 18v
J. Lefèvre, L. Verhasselt en J. 't Kint, Geschiedenis van Wolvertem", 1987
J. Verbesselt, "Het Parochiewezen in Brabant", 1964.
Frans Ringoot, "De molens van Wolvertem", Ons Molenheem, XXXV, 2010, 1, p. 3-5.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992.
De Belgische Molenaar, 1983
Eigen Schoon & De Brabander, 1938
M.A. Duwaerts e.a., "De Molens in Brabant", Brussel, 1961.
Achiel Jacobs, "De watermolen van Wolvertem, "Baggemolen", in: Berla (tijdschrift), nr. 77, september 2004, p. 14-15.
E-brief van Emiel Vareman, 19.11.2010.
Info Marc Gillisjans, 16.04.2012.
"Bijdrage tot de geschiedenis van de Brabantse molens. De windmolen van Wolvertem 1401 tot 1415", Eigen Schoon en de Brabander, XIV, 1938/2-3/102.