Geschiedenis van de graan- en oliewatermolen te Aaigem genaamd Molen te Dalme of Engels Molen (voor 1494-2008), door Georges L. Souffreau en Paul de Vuyst
De nu nog bestaande watermolen, - hoewel in bedenkelijke staat-, die te Aaigem op de Molenbeek is gelegen en molen Te Dalme of Engelsmolen wordt genoemd, is, naar we nu weten, altijd al in particulier bezit geweest en werd in de loop der tijden dan ook ettelijke keren geërfd of verkocht. Daaruit volgt dat we, wat deze watermolen betreft, niet over een uitgebreid archief konden beschikken. Niettemin gaven ons de vele kopen, verkopen, processen, staten van goed en andere akten voldoende stof om de geschiedenis van deze molen te schetsen. Door de twee prijzijen die we gevonden hebben kunnen we ons eveneens het inwendige van de watermolen voorstellen. Soms waren de eigenaars ook molenaars maar soms ook niet. De molen werd dan verpacht. Van deze pachters zijn slechts weinige namen tot ons gekomen. Oorspronkelijk was dit een korenmolen tot mulder Geraard Cieters in 1709 een oliemolen toevoegde. Echter niet voor heel lang vermits molenaar Passchier Meganck deze onderste watermolen terug zal afbreken wat zal aanleiding geven tot een reeks processen. Zoals bij zovele molens werd ook hier een stoomtuig geplaatst. Deze watermolen ligt nu al zo'n vijftig jaar stil en veel werd uitgebroken maar het geklasseerde huis met molenkot staan er nog evenals het bijna weggeroeste molenrad. Dit alles gelegen in een mooi en rustig molenlandschap. Wachtend, naar we hopen, op betere tijden.
Het boek telt 94 bladzijden waarvan 28 bijlagen met uitvoerige teksten van pachtcontracten en andere akten. Verder zijn er een aantal zwart-wit foto's en plattegronden. Ook werden familiegegevens meegegeven.
Het boek wordt verkocht aan de prijs van € 8,00
Bestellingen bij: Georges L Souffreau, Bosstraat 30, B-9550 Woubrechtegem, tel. 053-627693, e-mail: gsouffreau@telenet.be. Bank: 850-8120967-28 (IBAN BE37 8508 1209 6728 BIC SPAABE22). Port binnenland: € 2,70. Enkel voor Aaigem: Paul de Vuyst, Potaardestraat 3, 9420 Aaigem, tel. 053-781306, GSM 0476-683712 (Folder Te Dalme juni 2008).
Voorstelling van het restauratieproject door Studio Roma, Kessel-Lo. Dit groot complex bestaat uit een watermolen, woonhuis, schuur, stalling, koetshuis en bijgebouwen, en is gelegen in het beschermd landschap van de Molenbeek. De huidige verschijningsvorm dateert hoofdzakelijk uit de periode rond 1900, kort na de industrialisatie toen de productiecapaciteit exponentieel toenam. De geschiedenis van de als monument beschermde watermolen zelf gaat terug tot de 15de eeuw toen er wellicht vier steenkoppels in gebruik waren. Vandaag rest er slechts één. In de 18de eeuw werd een olieslagmolen en in de 19de eeuw een motoraandrijving toegevoegd. Anno 2011 worden de gebouwen grondig gerestaureerd en gerenoveerd met behoud van het landelijke karakter en de rurale erfgoedwaarden. Het complex wordt ingericht voor bewoning door een gezin met ruimte voor het stallen van enkele paarden. De molentechnische delen worden hersteld en opnieuw in werking gesteld samen met het ijzeren bovenslagrad. Opdrachtgever Fico Stedenbouwkundige vergunning ingediend in 2010 Uitvoering voorzien in 2011-2012 Stabiliteit ingenieursbureau Norbert Provoost
Provincie Oost-Vlaanderen Gemeente Erpe-Mere Dienst Ruimtelijke Ordening Bekendmaking Aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning Gemeentelijk dossiernummer: B/2010/8593 Het gemeentebestuur van Erpe-Mere deelt mee dat h et college in zitting van 01/03/2011 een vergunning heeft verleend aan N.V. FICO. De aanvraag heeft betrekking op het perceel gelegen te 9420 Aaigem (Erpe-Mere), Engelsmolen 1, kadastraal bekend als ERPE-MERE 3 AFD (AAIGEM), sectie A, nr(s) 0784E, 0784E, 0787C, 0787D, 0793B, en strekkende tot het verbouwen van een ééngezinwoning, tuinberging, koetshuis en schuur en de inplanting van een hoogstam fruitboomgaard. Tegen de beslissing van het college kan in beroep worden gegaan bij de deputatie van de provincie binnen een termijn van 30 dagen, die ingaat de dag na de aanplakking van deze bekendmaking. Op straffe van onontvankelijkheid dient het beroep aangetekend verstuurd te worden en dient tijdig een bewijs van betaling van een dossiervergoeding van 62,50 euro bijgevoegd te worden. Deze en de andere voorwaarden waaraan het beroep moet voldoen zijn na te lezen in art. 4.7.21 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. U kunt voor meer informatie ook contact opnemen met de provincie: Provinicie Oost-Vlaanderen - Gouvernementstraat 1 - 9000 Gent - tel. 09 267 80 00 Hoogachtend, Namens het college, i.o. De Secretaris De Burgemeester Luc Vindevoghel Hugo De Waele
Literatuur
Archieven Stadsarchief Gent, Penningkohieren Aaigem, 1571, f° 79v°.
Gedrukte bronnen G. Robyn, Annuaire de Commerce et de l'industrie de Belgique, jaar 1879.
Werken Georges L. Souffreau & Paul De Vuyst, "Geschiedenis van de graan- en oliewatermolen te Aaigem genaamd Molen te Dalme of Engels Molen (voor 1494 - 2008)", Woubrechtegem, 2008. Lieven Denewet, "Erpe-Mere: de grootste molengemeente in Vlaanderen!", in: Molenecho's, XXI, 1993, nr. 2, p. 72-87; J. Van Overstraeten, "De molens van Aaigem en Aalbeke", in: Toerisme, XXIII, 1944, p. 43; Dirk De Boeck, "Aaigem: betwistingen rond de zwingelmolen en verkoop van de Dries", in: Mededelingen Heemkundige Kring Erpe-Mere, 1983, nr. 2, p. 21; G. Robyn, Annuaire de Commerce et de l'industrie de Belgique, jaar 1879 J. De Punt, "Erpe-Mere, molendorp", in: Verbond van de Kringen voor Heemkunde in Oost-Vlaanderen, 1999, nr. 2, p. 3 e.v.; P. Bauters & R. Buysse, "De Oostvlaamse watermolens. Inventaris 1980", Gent, 1980 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 11); P. Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1985 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25); "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962); Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996; Robert Desart, "Les Moulins à Eau du Hainaut et des Flandres", Soignies, Lemaire, 1968, p. 82; Johan De Punt, "De watermolens te Erpe-Mere", in: Molinologie, Periodieke uitgave van TIMS-Nederland/Vlaanderen, nr. 14, 2000, p. 22-28, ill., krt.; Belgisch Staatsblad, 03.07.2007. Paul de Vuyst, "Aaigem in het notariaat van Herzeelse notarissen, van 1806 tot 1872", 2 dln. Paul de Vuyst, "Aaigem in het notariaat te Haaltert" (met volledige beschrijving van inboedel en verdeling van de familie Donatus Van Londersele), Aaigem, 2008. Mailberichten Paul de Vuyst, 14.03.2008 Geert Vanden Broeck, 16.06.2007. Geert Goessens, N.V. Flanders Investment Company (N.V. FICO), 21.02.2006.
Persberichten Michael Eeckhout, "Kasseien keren terug naar Engelsmolen", Het Nieuwsblad, 17.12.2016.
Mailberichten John Verpaalen, Roosendaal, 07.08.2014. Maarten Osstyn Adegem, 21.01.2017.
|